Armando Cotarelo Valledor
Nacemento	28 de decembro de 1879
	A Veiga
Falecemento	8 de decembro de 1950
	Madrid
Nacionalidade	España
Alma máter	Universidade Central
Ocupación	escritor, político e filólogo
Pai	Emilio Cotarelo y Mori
Cónxuxe	María Botana Sieiro
Xéneros	Poesía, narrativa, teatro
Premios	Gran Cruz del Mérito Naval con distintivo blanco
Na rede
Dedicóuselle o Día das Letras Galegas no 1984.
[ editar datos en Wikidata ]
v c e

Armando Cotarelo Valledor, nado na Veiga (Asturias) o 28 de decembro de 1879 e finado en Madrid o 8 de decembro do ano 1950, foi un dramaturgo e escritor galego. En 1984 dedicóuselle o Día das Letras Galegas.

Traxectoria

Era fillo do erudito Emilio Cotarelo Mori. Estudou Filosofía e Letras en Madrid, doutorándose en 1904 cunha tese sobre a literatura galega medieval. Ese mesmo ano foi nomeado Catedrático de Lingua e Literatura españolas na Universidade de Santiago de Compostela, onde chegou a ser vicerreitor e decano. Casou coa compostelá María Botana Sieiro.

En 1907 deu o discurso de apertura do curso universitario 1907-1908 da Universidade de Santiago de Compostela coa lectura de "La leyenda de doña Estefanía la desdichada".

Foi un dos promotores da Exposición Rexional de 1909 e da Exposición de Arte de 1926. Creou e dirixiu a revista Ultreya, activa entre 1919 e 1920. En 1920 foi elixido membro da Real Academia Galega (aínda que non chegou a tomar cargo), á que representou na Real Academia Española en 1929 xunto con Ramón Cabanillas. En 1942 foi elixido membro da Real Academia da Historia.^[1] Participou no movemento galeguista e foi membro activo das Irmandades da Fala. Foi membro fundador, primeiro presidente do Seminario de Estudos Galegos (1923-1925) e a persoa quen lle deu nome ao seminario^[2]. En 1925 trasladouse a Madrid como catedrático da Universidade, deixando a presidencia do Seminario. Durante a República, continuou publicando obras de teatro en galego e traballos de historia e de literatura galega e española, como os dedicados ao rei Afonso III ou a edición do Cancioneiro de Paio Gómez Chariño^[3].

Durante a guerra civil española o autor apoiou a dereita sublevada^[4].

Estudou a literatura galega medieval, sendo un dos precursores en Galicia neste aspecto. Se ben os seus estudos teñen unha sólida formación e documentación histórica, o seu criterio filolóxico e estudo literario é máis feble^[5].

Obra

Teatro

No eido do teatro foi continuador da liña ruralista. Abrangue o drama rural (Trebón, O lubicán) e de ambiente mariñeiro (Beiramar, Mourenza); a comedia sentimental (Sinxebra) e a traxedia histórica (Hostia). Agás Mourenza (estreada en Madrid en 1932) e Hostia, todas as pezas foron estreadas en Santiago de Compostela polo Cadro Dramático da Universidade con dirección do propio autor.

Lubicán, de Armando Cotarelo y Valledor, 1924, e Ruinas, de Rosalía de Castro, ed. de 1928, con prólogo de Armando Cotarelo Valledor.

• Trebón (1922).
• Sinxebra (1923; bilingüe).
• Lubicán (1924), ilustrado por Camilo Díaz Baliño.^[6] Estreada con Fermín Bouza-Brey e Olimpia Valencia nos papeis principais.
• Hostia (1926).^[7]
• Beiramar (1931).
• Mourenza (1931; bilingüe). Estreada en Madrid en 1932.
• Ultreya, libreto de ópera (1935; bilingüe).
• Érase una vez un rey... (en castelán, inédita ata 1992)

Narrativa

• Palladys Tyrones (1919) (parte II da triloxía Memorias de un escolar de antaño 1808-1809. En castelán.)
• La enseña radía (1921) (parte I da triloxía Memorias de un escolar de antaño 1808-1809. En castelán.)
• El Pazo (1923). Novela bilingüe.
• Contos de Nadal colleitos do pobo (1927). Relatos curtos. Literatura popular.

Poesía

• Cancioneiro da agulla enxergado con doas do pobo (1931).^[8]

Ensaio

• Biografía del doctor D. Francisco Codera (Madrid, 1898).
• La Exposición Rosales (Madrid, 1902).
• Fray Diego (Madrid, 1902).
• Una cantiga célebre del rey Sabio: fuentes y desarrollo de la leyenda de Sor Beatriz, principalmente de la literatura española (Madrid, 1904).
• La belleza femenina en las obras de Cervantes (Santiago de Compostela, 1905).
• Don Melendo García de Valdés, XX Obispo de Osma (1210-1225) (Santiago de Compostela, 1908).
• El teatro de Cervantes. estudio crítico (Madrid, 1915). Premio «Alba» da RAE en 1912.
• Vida militar, política y literaria de Alfonso III el Magno (Madrid, 1916).
• Los cristianos españoles ante la invasión musulmana. 711-716 (Santiago de Compostela, 1919).
• Argonautas gallegos. 1519-1522 (Santiago de Compostela, 1920).
• Payo Gómez Chariño, Almirante y Poeta (1929; texto de ingreso na RAE).
• Los hermanos Eáns Mariño, poetas gallegos del S. XIII (Madrid, 1933).
• Historia crítica y documentada de Alfonso III, el Magno, último rey de Asturias (Madrid, 1933).
• "Encol do nome de Martín Códax" (1933; artigo na revista Nós nº 109).
• Cancionero de Payo Gómez Chariño (Madrid, 1934).
• El Seminario de Educación de la Vega de Ribadeo, hoy Vegadeo, y su Fundador, D. Jacinto Valledor y Presno, Obispo de Osma (Madrid, 1950).
• "La poesía del mar en el Cancionero de la Vaticana" (1970; artigo na revista Grial nº 30).

Notas

Véxase tamén

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Armando Cotarelo Valledor

Bibliografía

Ligazóns externas

• "Armando Cotarelo Valledor" Arquivado 02 de xaneiro de 2015 en Wayback Machine. na páxina web da Real Academia Galega.
• Armando Cotarelo Valledor na Biblioteca Virtual Galega.
• Enciclopedia da Historia da Literatura Galega da Asociación Socio-Pedagóxica Galega
• Sánchez Pombo, Ernesto (17/5/1984). "Armando Cotarelo, una elección polémica". El País (en castelán). 

Predecesor: sen crear	Presidente do Seminario de Estudos Galegos   1923-1925	Sucesor: Salvador Cabeza de León
Predecesor: Agustín Millares Carlo	Real Academia da Historia Medalla 17  1942 - 1950	Sucesor: Leopoldo Torres Balbás