Este artigo contén varias ligazóns externas e/ou bibliografía ao fin da páxina, mais poucas ou ningunha referencia no corpo do texto.Por favor, mellora o artigo introducindo notas ao pé, citando as fontes. Podes ver exemplos de como se fai nestes artigos.
Mahatma Gandhi, representante ilustre do Pacifismo moderno.
O pacifismo é a oposición á guerra e a outras formas de violencia expresadas a través dun movemento político, relixioso, ou como unha ideoloxía específica.
Clasificación
Xeralmente recoñécense dous tipos de pacifismos:
O pacifismo absoluto ou radical: rexeita a violencia en calquera das súas formas, considerando que todo acto violento xera máis violencia, sendo contraproducente o seu uso.
O pacifismo relativo ou moderado: rexeita en principio o uso da forza, pero a admite para defenderse de ameazas estremas.
Medios
Algúns dos medios dos que se vale o pacifismo na procura dos seus fins son:
O boicot a empresas, gobernos ou outras entidades.
A obxección de conciencia.
As campañas de mentalización e divulgación.
A educación pola paz.
Orixes
A aparición do pacifismo remóntase a cando os primeiros cristiáns se negaron a tomar armas e exercer a violencia, para o que utilizaron unha frase do Sermón da montaña: "Non resistades ó mal coa forza".
O pacifismo comezou a ser definido a partir do século XVIII por numerosas personalidades:
Leibniz, ademais de filósofo foi matemático, historiador, teólogo e diplomático. Percorreu toda Europa establecendo contactos con moita xente distinta. Isto fíxoo para intentar conseguir o entendemento e a comprensión, xa que o seu propósito era crear unha lingua exacta e universal.
Bentham (1748-1832), xurista e economista inglés, ideou que o ben era pracer e o mal era dor. Intentou crear un sistema moral no que cada persoa escollese o pracer que máis felicidade lle dese, segundo o seu interese, conseguindo así o beneficio dos demais.
Saint-Simon (1760-1825) era un sociólogo francés que creou un sistema industrial no que os cristiáns intentaban mellorar a situación dos pobres a través de métodos non violentos.
O pacifismo moderno
Pero os impulsos ó pacifismo máis fortes e importantes foron os dalgúns os seus defensores, como Mahatma Gandhi, Martin Luther King e Óscar Romero. Estas persoas, ademais de escribir sobre o pacifismo, levárono á práctica:
Gandhi (1869-1948) foi un avogado e político indio que loitou pola independencia da India polos seus propios métodos, como o xaxún limitado e a intercepción de trens por unha multitude sen armas que se tendía ó longo das vías. Como adaíl do nacionalismo indio, predicou a paz de diversos xeitos, e foi encarcerado por iso varias veces. Unha vez posto en liberdade, sufriu varios atentados e asasinouno un fanático hindú en Delhi (India). As súas cinzas foron lanzadas ó río Ganxes.
Óscar Romero (1917-1980) foi un arcebispo do Salvador inimigo da violencia que exercían a estrema dereita nacionalista e o exército. Defendeu ós oprimidos e foi asasinado durante unha misa.
A guerra de Iraq serviu como detonante para revitalizar un movemento que levaba tempo fóra das portadas. As manifestacións mundiais contra a guerra foron convocadas simultaneamente en todo o mundo, sendo as primeiras convocatorias de carácter realmente global da historia. As manifestacións foron especialmente relevantes nos países comprometidos coa invasión (Australia, Estados Unidos, España, Gran Bretaña, Portugal, Polonia, Italia). Estas foron as primeiras manifestacións convocadas por Internet e SMS, e mostrouse a efectividade dos novos medios, xa que a protesta mundial (ou marcha pola paz) comezouse a organizar só un mes antes da súa realización. As circunstancias locais permitiron a súa permanencia no tempo, sobre todo en Gran Bretaña, Estados Unidos, España e Italia, onde puideron servir de bandeira de enganche contra os Gobernos no poder, contribuíndo así ó envorco electoral en España e Italia.
O lema universalmente adoptado foi Non á guerra.
O 15 de febreiro de 2003 tivo lugar a maior das manifestacións, conseguíndose a maior mobilización mundial na Historia. Millóns de persoas saíron ás rúas en moitas cidades, encabezadas por Roma con 2 millóns de manifestantes (ver táboa). Cabe destacar o baile de cifras, en canto ao número de manifestantes nas principais cidades dos países cuxos gobernos apoiaron a invasión. Foi moi grande a diferenza entre os datos oficiais dados polas administracións e as dadas polos convocadores; cada un defendendo os seus intereses. Un claro exemplo é Madrid, onde parece claro que o número de manifestantes foi moi superior ós 660.000 oficiais, aínda que tamén é moi posible que non chegasen ós 2 millóns de persoas segundo os convocadores, sendo unha cifra intermedia o dato real. A táboa adxunta mostra os datos oficiais das cidades que reuniron a un maior número de persoas, entre as que se atopa Vigo como única representante galega na lista.
De forma concomitante ó gran movemento creado á calor da guerra global contra o terrorismo, no movemento pacifista actual existen dúas grandes correntes.
Grupos de pacifismo reformista que tratan de ignorar as contradicións sociais e predican a paz entre todos por sobre todas as cousas de xeito moi pouco crítica. Aquí sitúanse grupos chamados pacifismo conservacionista, pacifistas cidadáns, mobilizacións polo civismo etc.
Doutra banda están os grupos que cren na acción non violenta para o realizar cambios radicais (ata revolucións) e para enfrontar os conflitos tomaron os termos activista non violento, pacifista militante etc, para recalcar a necesidade da acción, a realidade dos conflitos sociais e a postura de enfrontamento contra estruturas autoritarias dun xeito radical, levando a cabo acciones que poden incluír o boicot e a sabotaxe pero non a agresión a persoas, menos aínda de xeito mortal. Entre estes sitúanse os antimilitaristas e os anarcopacifistas por exemplo.
