Mandarin
官话; 官話; Guānhuà
Ti Guānhuà (Mandarin) a naisurat iti karkarakter nga Insik (napalaka nga insik iti kanigid, tradisional nga insik iti kanawan)
Rehion	Kaaduan iti akin-amianan ken abagatan akinlaud a Tsina (kitaen pay ti Pagalagadan nga Insik)
Patubo a mangisasao	910 a riwriw (2015)^[1] 200 a riwriw anga L2 (awan petsa)
Pamilia	Sino-Tibetano Sinitiko Mandarin
Dagiti nasapa porma	Daan nga Insik Tengnga nga Insik Daan a Mandarin
Dagiti alagaden a porma	Pagalagadan nga Insik (Putonghua, Guoyu)
Dagiti dialekto	Amianan akindaya Beijing Ji–Lu Jiao–Liao Akinbaba a Yangtze Sentral a Tantanap Lan–Yin Abagatan a kinlaud Jin (sagpaminsan a naisina a grupo) Huizhou (nasuppiatan)
Panagsurat	Karkarakter nga Insik (Tradisional, Napalaka) Latin (Pinyin) Zhuyin Arabiko (Xiao'erjing) Siriliko (Dungan) Braille ti Nagruna a daga ti Insik Braille ti Taiwan Braille ti Dua-Selula nga Insik
Dagiti napirmaan a porma	Wenfa Shouyu^[2]
Kodkodigo ti pagsasao
ISO 639-3	`cmn`
Glottolog	`mand1415`
Linguaesperio	`79-AAA-b`
Ti lugar ti Mandarin iti nangruna a daga ti Tsina ken Taiwan, a maipakita ti Jin (sagpaminsan a matrato a kas naisina a grupo) iti napusasaw a berde
Aglaon daytoy nga artikulo kadagiti simbolo ti ponetiko ti IPA. No awan ti maitunos a suporta ti panangipaay, mabalin a makitam dagiti marka-ti-saludsod, kahon, wenno sabali pay a simbolo imbes a dagiti karakter ti Unicode.

Insik a Mandarin

官话

Tradisional nga Insik

官話

Literal a kaibuksilan

bitla dagiti opisial

Dagiti transkripsion
Pagalagadan a Mandarin
Hanyu Pinyin	Guānhuà
Wade–Giles	Kuan¹-hua⁴

Akin-amianan nga Insik

Napalaka nga Insik

北方话

Tradisional nga Insik

北方話

Literal a kaibuksilan

Akin-amianan a bitla

Dagiti transkripsion
Pagalagadan a Mandarin
Hanyu Pinyin	Běifānghuà
Wade–Giles	Pei³-fang¹-hua⁴

Ti Mandarin (napalaka nga Insik: 官话; tradisional nga Insik: 官話; pinyin: Guānhuà; lit. 'bitla dagiti opisial') ket ti maysa a grupo dagiti agkakabagian a karuay ti Insik a naisasao iti kaaduan a ballasiw ti akin-amianan ken abagatan akinlaud a Tsina. Mangiraman ti grupo iti dialekto a Beijing, ti batayan ti Pagalagadan a Mandarin wenno Pagalagadan nga Insik. Gapu ta nagtaud ti Mandarin idiay Amianan a Tsina ken kaaduan dagiti dialekto ti Mandarin ket mabirukan iti amianan, ti grupo ket sagpaminsan a naibagbaga a kas dagiti Akin-amianan a dialekto (北方话; běifānghuà). Adu dagiti lokal a karuay ti Mandarin ket saanda nga agsinnaranay a maawatan. Nupay kasta, masansan nga umuna a maikabkabil ti Mandarin kadagiti listaan ti pagsasao babaen ti bilang dagiti patneng nga agsasao (agraman iti gangani a sangabilion).

Ti Mandarin ket ti kadakkelan kadagiti pito wenno sangapulo a grupo ti dialekto ti Insik, nga insasao babaen dagiti 70 a porsiento kadagiti amin nga agsasao iti Insik iti dakkel a heograpikal a lugar, a gumay-at manipud iti Yunnan iti abagatan a laud aginggana iti Xinjiang iti amianan a laud ken ti Heilongjiang iti amianan a daya. Sapasap a maigupit daytoy iti kalaka ti panagbanniaga ken komunikasion iti Tanap ti Amianan a Tsinan no maiyasping iti nakarkaro a kabambantayan nga abagatan, ken no maitipon iti relatibo a kaudian a pannakaiwarwaras ti Mandarin kadagiti lugar ti prontera.

Kaaduan dagiti karuay ti Mandarin ket addaan kadagiti uppat nga aweng. Dagiti kanungpalan a panagsardeng ti Tengnga nga Insik ket napukawen iti kaaduan kadagitoy a karuay, ngem adda met dagiti dadduma a timmipon kaniada a kas kanungpalan a glotal a panagsardeng. Adu kadagiti karuay ti Mandarin, a mairaman ti dialekto a Beijing, ket mangitalinaay kadagiti retroflex a mangiyuna a konsonante, a napukawen kadagiti akin-abagatan a grupo ti dialekto.

Ti kapitolio ket addan iti kaunegan ti lugar ti Mandarin para iti kaaduan a panawen ti naudi a milenio, a mangaramid nga impluensial dagitoy a dialekto. Ti sumagmamano a porma ti Mandarin ket nagserbi a kas maysa a nailian a lingua franca manipud idi maika-4 a siglo. Iti nasapa a maika-20 a siglo, ti maysa a pagalagadan a porma a naibatay iti dialekto a Beijing, nga agraman kadagiti elemento manipud kadagiti sabali a dialekto ti Mandarin , ket naampon idi a kas maysa a nailian a pagsasao. Ti Pagalagadan nga Insik ket ti opisial a pagsasao iti Republika ti Tattao ti Tsina^[3] ken Taiwan^[4] ken maysa kadagiti uppat nga opisial a pagsasao ti Singapur. Daytoy ket naus-usar a kas maysa kadagiti pagobraan a pagsasao iti Nagkaykaysa a Pagpagilian.^[5] Daytoy ket maysa pay kadagiti kaaduan a kankanayon a naus-usar a karuay ti Insik kadagiti sangalubongan a komunidad ti diaspora ti Insik.

Dagiti nagibasaran

^ Mandarin iti Ethnologue (Maika-21 nga ed., 2018)
^ 台灣手語簡介 (Taiwan) (2009)
^ "Law of the People's Republic of China on the Standard Spoken and Written Chinese Language (Order of the President No.37)". Chinese Government. 31 Oktubre 2000. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2013-07-24. Naala idi 28 Marso 2017. For purposes of this Law, the standard spoken and written Chinese language means Putonghua (a common speech with pronunciation based on the Beijing dialect) and the standardized Chinese characters.
^ "ROC Vital Information". Ministry of Foreign Affairs, Republic of China (Taiwan). 31 Disiembre 2014. Naala idi 28 Marso 2017.
^ 《人民日报》评论员文章：说普通话用规范字. www.gov.cn (iti Insik). Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2018-02-20. Naala idi 2017-07-26.

Dagiti nadakamat nga obra

Blum, Susan Debra (2001), Portraits of "primitives": Ordering human kinds in the Chinese nation, Rowman & Littlefield, ISBN 978-0-7425-0092-1.
Chen, Ping (1999), Modern Chinese: History and sociolinguistics, New York: Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-64572-0.
Coblin, W. South (2000), "A brief history of Mandarin", Journal of the American Oriental Society, 120 (4): 537–552, doi:10.2307/606615, JSTOR 606615.
——— (2003), "Robert Morrison and the Phonology of Mid-Qīng Mandarin", Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain & Ireland, 13 (3): 339–355, doi:10.1017/S1356186303003134.
Escure, Geneviève (1997), Creole and dialect continua: standard acquisition processes in Belize and China (PRC), John Benjamins, ISBN 978-90-272-5240-1.
Kaske, Elisabeth (2008), The politics of language in Chinese education, 1895–1919, BRILL, ISBN 978-90-04-16367-6.
Kurpaska, Maria (2010), Chinese Language(s): A Look Through the Prism of "The Great Dictionary of Modern Chinese Dialects", Walter de Gruyter, ISBN 978-3-11-021914-2.
Mair, Victor H. (1990), "Who were the Gyámi?" (PDF), Sino-Platonic Papers, 18 (b): 1–8.
——— (1991), "What Is a Chinese "Dialect/Topolect"? Reflections on Some Key Sino-English Linguistic terms" (PDF), Sino-Platonic Papers, 29: 1–31.
Norman, Jerry (1988), Chinese, Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-29653-3.
Ramsey, S. Robert (1987), The Languages of China, Princeton University Press, ISBN 978-0-691-01468-5.
Razfar, Aria; Rumenapp, Joseph C. (2013), Applying Linguistics in the Classroom: A Sociocultural Approach, Routledge, ISBN 978-1-136-21205-5.
Richards, John F. (2003), The unending frontier: an environmental history of the early modern world, University of California Press, ISBN 978-0-520-23075-0.
Rimsky-Korsakoff Dyer, Svetlana (1977–78), "Soviet Dungan nationalism: a few comments on their origin and language", Monumenta Serica, 33: 349–362, JSTOR 40726247.
Szeto, Pui Yiu; Ansaldo, Umberto; Matthews, Stephen (2018), "Typological variation across Mandarin dialects: An areal perspective with a quantitative approach", Linguistic Typology, 22 (2): 233–275, doi:10.1515/lingty-2018-0009.
Ting, Pang-Hsin (1991), "Some theoretical issues in the study of Mandarin dialects", iti Wang, William S-Y. (ed.), Language and Dialects of China, Journal of Chinese Linguistics Monograph Series, vol. 3, pp. 185–234, JSTOR 23827039.
Wurm, Stephen Adolphe; Li, Rong; Baumann, Theo; Lee, Mei W. (1987), Language Atlas of China, Longman, ISBN 978-962-359-085-3.
Yan, Margaret Mian (2006), Introduction to Chinese Dialectology, LINCOM Europa, ISBN 978-3-89586-629-6.
Yue, Anne O. (2003), "Chinese dialects: grammar", iti Thurgood, Graham; LaPolla, Randy J. (dagiti ed.), The Sino-Tibetan languages, Routledge, pp. 84–125, ISBN 978-0-7007-1129-1.
Zhang, Bennan; Yang, Robin R. (2004), "Putonghua education and language policy in postcolonial Hong Kong", iti Zhou, Minglang (ed.), Language policy in the People's Republic of China: theory and practice since 1949, Kluwer Academic Publishers, pp. 143–161, ISBN 978-1-4020-8038-8.

Adu pay a mabasbasa

Baxter, William H. (2006), "Mandarin dialect phylogeny", Cahiers de Linguistique Asie Orientale, 35 (1): 71–114, doi:10.3406/clao.2006.1748.
Dwyer, Arienne M. (1995), "From the Northwest China Sprachbund: Xúnhuà Chinese dialect data", Yuen Ren Society Treasury of Chinese Dialect Data, 1: 143–182, hdl:1808/7090.
Novotná, Zdenka (1967), "Contributions to the Study of Loan-Words and Hybrid Words in Modern Chinese", Archiv Orientální, 35: 613–649.
Shen Zhongwei (沈钟伟) (2011), "The origin of Mandarin", Journal of Chinese Linguistics, 39 (2): 1–31, JSTOR 23754434.
Chen Zhangtai (陈章太); Li Xingjian (李行健) (1996). 普通话基础方言基本词汇集 [Mandarin basic dialects basic words collection] (iti Insik). 语文出版社 [Languages Press]. pp. 1–5.

Dagiti naipakasaritaan nga Akinlaud a teksto

Balfour, Frederic Henry (1883), Idiomatic Dialogues in the Peking Colloquial for the Use of Student, Shanghai: Offices of the North-China Herald.
Grainger, Adam (1900), Western Mandarin: or the spoken language of western China, with syllabic and English indexes, Shanghai: American Presbyterian Mission Press.
MacGillivray, Donald (1905), A Mandarin-Romanized dictionary of Chinese, Shanghai: Presbyterian Mission Press.
Mateer, Calvin Wilson (1906), A course of Mandarin lessons, based on idiom (revised 2nd nga ed.), Shanghai: American Presbyterian Mission Press.
Meigs, F.E. (1904), The Standard System of Mandarin Romanization: Introduction, Sound Table an Syllabary, Shanghai: Educational Association of China.
Meigs, F.E. (1905), The Standard System of Mandarin Romanization: Radical Index, Shanghai: Educational Association of China.
Stent, George Carter; Hemeling, Karl (1905), A Dictionary from English to Colloquial Mandarin Chinese, Shanghai: Statistical Department of the Inspectorate General of Customs.
Whymant, A. Neville J. (1922), Colloquial Chinese (northern) (2nd nga ed.), London: Kegan Paul, Trench, Trubner & Company.

Dagiti akinruar a silpo

Dagiti midia a mainaig iti Insik a Mandarin iti Wikimedia Commons

Tones in Mandarin Dialects : Comprehensive tone comparison charts for 523 Mandarin dialects. (Compiled by James Campbell) – Internet Archive mirror

Dagiti pagsasao ti Tsina

Opisial

Pagalagadan a Mandarin

Rehional

Dagiti probinsia	Kantones^HK/MC Ingles^HK Mongol^NM Portuges^MC Tibetano^XZ Uyghur^XJ Zhuang^GX
Prepektura	Hmong Dong Bouyei Tujia Koreano Qiang Yi Kirgistan Kasaho Tai Nüa Tai Lü Zaiwa Lisu Bai Hani Zhuang

Indihenio

Sasao a Sino-Tibetano

Lolo-
Birmano

Mondzish

Kathu
Maang
Manga
Mango
Maza
Mondzi
Muangphe

Burma

Achang
Xiandao
Pela
Lashi
Chashan
Lhao Vo
Zaiwa

Lolo

Hano	Akeu Akha Amu Angluo Asuo Baihong Bisu Budu Bukong Cosao Duoni Duota Enu Habei Hani Honi Jino Kabie Kaduo Lami Laomiano Laopin Mpi Muda Nuobi Nuomei Phana’ Piyo Qidi Sadu Sangkong Suobi Tsukong Woni Yiche
Liso	Eka Hlersu Kua-nsi Kuamasi Laizisi Lalo Lamu Lavu Lawu Limi Lipo Lisu Lolopo Mangdi Micha Mili Sonaga Toloza Xuzhang Yangliu Zibusi
Niso	Alingpo Alugu Aluo Axi Azha Azhe Bokha Gepo Khlula Lope Moji Muji Muzi Nasu Nisu Nuosu Phala Phola Phowa Phukha Phuma Phupa Phupha Phuza Samei Sani Thopho Zokhuo
Dadduma	Gokhy Katso Kucong Lahu Naluo Namuyi Naxi Nusu Samu Sanie Zauzou

Qiangiko

Baima
Choyo
Ersu
Guiqiong
Horpa
Japhug
Khroskyabs
Laze
Lizu
Na
Muya
Namuyi
Naxi
Pumi
Akin-amianan a Qiang
Akin-abagatan a Qiang
Shixing
Situ
Tshobdun
Zbu
Zhaba

Tibetiko

Amdo
Baima
Basum
Tengnga
Choni
Dao
Dongwang
Drugchu
Groma
Gserpa
Khalong
Khams
Ladakhi
Tseku
Zhongu
Zitsadegu

Dadduma

Bai
Derung
Jingpho
Nung
Sak
Tujia
Waxianghua

Dadduma pagsasao

Austroasiatiko

Hmong-Mien

Hmongiko	A-Hmao Bu-Nao Gejia Guiyang Hm Nai Hmong Hmu Huishui Pagsasao a Kiong Nai Luobohe Mashan Pa-Hng Pa Na Pingtang Qo Xiong Raojia She Small Flowery Xixiu Younuo
Mieniko	Biao Min Dzao Min Iu Mien Kim Mun

Mongoliko

Bonan
Buryat
Daur
Akindaya a Yugur
Kangjia
Khamnigan
Monguor
Oirat
Ordos
Santa
Torgut

Tai-Kadai

Zhuang	Bouyei Dai Min Ningming Nong Tai Dam Tai Dón Tai Hongjin Tai Lü Tai Nüa Tai Ya Yang Yei
Dadduma	Ai-Cham Biao Buyang Cao Miao Chadong Cun Gelao Hlai Jiamao Kam Lakkja Mak Maonan Mulam Naxi Yao Ong Be Paha Qabiao Sui Then

Tungusiko

Evenki
Manchu
Nanai
Oroqen
Xibe

Turkiko

Äynu
Fuyu Kyrgyz
Ili Turki
Lop
Salar
Akinlaud a Yugur

Dadduma

Sarikoli(Indo-Europeano)
Tsat(Austronesio)
Dagiti pagsasao a nagtaud iti Taiwan(Austronesio)

Minoridad

Pranses
Aleman
Hapon
Kasaho
Koreano
Kirgistan
Ruso
Tartaro
Tuvano
Uzbeko
Wakhi
Bietnamis

Dagiti karuay ti Insik

Gan
Hakka
Huizhou
Jin
Min
- karkaruay
Pinghua
Wu
Xiang
Yue

Kreol/Aglalaok

E
Hezhou
Lingling
Macanes
Maojia
Qoqmončaq
Tangwang
- Wutun

Awanen

Ba-Shu
Khitan
Saka
Tangut
Tochariano
Xianbei
Zhang-Zhung

Senias

Snias nga insik
- Senias ti Hong Kong^HK/MC
Senias a Tibetano^XZ

GX = Guangxi
HK = Hong Kong
MC = Macau
NM = Inner Mongolia
XJ = Xinjiang
XZ = Tibet

Dagiti pagsasao ti Singapur

Dagiti opisial a pagsasao

Ingles
Malayo
Mandarin
Tamil

Dagiti pagsasao a kreol

Malayo Baba
Malayo Chitty
Kristang
Singlish
Singdarin

Dagiti pagsasao ti imigrante

Insik	Kantones Hakka Hokkien Teochew
Indiano	Gujarati Hindi Malayalam Punjabi Telugu Urdu
Indones	Banjares Bugines Habanes Madures Minangkabau
Dadduma	Sinhales

Dagiti indihenio a pagsasao

Orang Seletar

Sasao a Senias

Pagsasao a Senias a Singapureano

Dagiti pagsasao ti Taiwan

Austronesio

Formosano

Atayaliko	Atayal Seediq Truku Kankei
Rukaiko	Rukai
Akin-amianan a Formosano	Babuza Favorlang Hoanya Kaxabu Kulon Luilang Papora Pazeh Saisiyat Taokas Thao
Daya a Formosano	Amis Basay Kavalan Ketagalan Makatao Qauqaut Sakizaya Siraya Taivoan
Akin-abagatan a Formosano	Bunun Paiwan Puyuma
Tsouiko	Kanakanavu Tsou Saaroa