Apollō (-inis, m., Graece Ἀπόλλων^[1]) in antiquis religionibus Graeca Romanaque et mythologiis Graeca Romanaque est unus e duodecim deis Olympicis et nationalis Graecorum divinitas, qui agnitus est deus artis sagittandi, musicae saltationisque, veritatis vaticinationisque, medicinae morborumque, scientiae, poesis, lucis solisque, aliarumque rerum.^[2] Unus e deis Graecis maximi momenti maximeque multiplex, filius est Iovis et Latonae, et frater gemellus Artemidis, deae animalium et venationis. Deus pulcherrimus et exemplar figurae iuventutis kouros appellatae habetur. In mythologia Etrusca, penitus a cultura Graeca mota, Apulu appellatur.^[3]

Quibus rebus praefuerit

Cum Apollo Pythius appellabatur caelestis Delphorum patronus et deitas oraculorum erat, fatidicum illius Pythiae numen. Rerum divinarum et voluntatis deorum interpres omnibus hominibus habebatur^[4]. Deus quoque est qui auxilium praebet et malum avertit, cum eius epitheton esset avertor mali (Graece ἀποτρόπαιος et λεξίκακος). Apollo Delphicus est patronus nautarum peregrinatorumque ac quidem fugitivorum exsulumque custos.

Mythologia

Deli in insula Graeca natus est. Pater vicissim est Aesculapii, dei medicinae. Cum olim Aesculapius virum ex morte resuscitavisset, Iovis furor incensus est, quia Apollinis filius naturam mundi a deis factam mutare ausus erat: tunc Iuppiter Aesculapium fulmine cecidit. Apollo ad filium suum vindicandum Cyclopem quendam occidit arma Iovis facientem, fulmina terribilia. Qua re deus summus summa ira inflammatus Phoebum damnavit: debuit decem annos se in servitutem regis Admeti dare.

Apollo, amicus Troianorum, Achillem stravit, fortissimum militem Graecorum. Amavit praecipue Artemidem sororem, deam animalium. Antiquitate Apollo erat deus solis; prius Sol (Helios) erat deus solis.

Nexus interni

Notae

↑ Attice, Ionice, Homerice, et Koine Ἀπόλλων; Dorice autem Ἀπέλλων et Aeolice Ἄπλουν.
↑ Quam ob rem varia habet cognomina, primo scilicet Phoebus (Graece φοῖβος 'resplendens, luminosus') etiam Paean, 'deus salutaris').
↑ I. Krauskopf, "The Grave and Beyond," in The Religion of the Etruscans, ed. N. de Grummond et E. Simon (Austinopoli: University of Texas Press, 2006), vii, 73–75.
↑ Plato, Politia IV 427cː οὐδὲ χρησόμεθα ἐξηγητῇ ἀλλ’ ἢ τῷ πατρίῳ· οὗτος γὰρ δήπου ὁ θεὸς περὶ τὰ τοιαῦτα πᾶσιν ἀνθρώποις πάτριος ἐξηγητὴς [ἐν μέσῳ] τῆς γῆς ἐπὶ τοῦ ὀμφαλοῦ καθήμενος ἐξηγεῖται = "nullo alio interprete utemur quam ille avitus deus qui mediis terris in umbilico sedens omnibus hominibus de his rebus interpretatur" (dixit Socrates).

Bibliographia

Athanassakis, Apostolos N., et Benjamin M. Wolkow. 2013. The Orphic Hymns. Baltimorae: Johns Hopkins University Press. ISBN 978-1-4214-0882-8. Google Books.
Bieber, M. 1964. Alexander the Great in Greek and Roman Art. Sicagi.
Bowden, Hugh. 2005. Classical Athens and the Delphic Oracle: Divination and Democracy. Cantabrigiae: Cambridge University Press.
Burkert, Walter. 1985. Greek Religion. Cantabrigiae Massachusettae: Harvard University Press. Google Books.
Fontenrose, Joseph Eddy. 1959. Python: A Study of Delphic Myth and Its Origins. Berkeleiae: University of California Press. ISBN 9780520040915.
Freese,John Henry. 1911. "Apollo." Encyclopaedia Britannica 2: 184–186.
Gantz, Timothy. 1996. Early Greek Myth: A Guide to Literary and Artistic Sources. 2 voll. Baltimorae: Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-5360-9 (vol. 1), ISBN 978-0-8018-5362-3 (vol. 2).
Graf, Fritz. 2009. Apollo. Taylor & Francis US. ISBN 978-0-415-31711-5. Google Books.
Green, Miranda J. 1997. Dictionary of Celtic Myth and Legend. Londinii: Thames and Hudson.
Grimal, Pierre. 1996. The Dictionary of Classical Mythology. Wiley-Blackwell. ISBN 978-0-631-20102-1.
Hard, Robin. 2004. The Routledge Handbook of Greek Mythology: Based on H.J. Rose's "Handbook of Greek Mythology." Psychology Press. ISBN 9780415186360. Google Books.
Kerényi, Karl. 1951. The Gods of the Greeks. Londinii: Thames and Hudson.
Kerényi, Karl. 1953. Apollon: Studien über Antiken Religion und Humanität. Ed. retractata.
Mertens, Dieter, et Margareta Schutzenberger. 2996. Città e monumenti dei Greci d'Occidente: dalla colonizzazione alla crisi di fine V secolo a.C. Romae: L'Erma di Bretschneider. ISBN 88-8265-367-6.
Nilsson, Martin. 1955. Die Geschichte der Griechische Religion. Vol. I. C. H. Beck.
Parada, Carlos. 1993. Genealogical Guide to Greek Mythology. Jonsered: Paul Åströms Förlag. ISBN 978-91-7081-062-6.
Pauly–Wissowa. Realencyclopädie der klassischen Altertumswissenschaft: II, "Apollon."
Peck, Harry Thurston. 1898. Harpers Dictionary of Classical Antiquities. Novi Eboraci: Harper and Brothers. Textus interretialis apud Perseus Digital Library.
Pfeiff, K. A. 1943. Apollon: Wandlung seines Bildes in der griechischen Kunst.
Robertson, D. S. 1945. A handbook of Greek and Roman Architecture. Cantabrigiae: Cambridge University Press.
Smith, William. 1873. Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. Londinii. "Apollo" apud Perseus Digital Library.
Smith, William. 1890. A Dictionary of Greek and Roman Antiquities. Londinii: John Murray. Textus interretialis apud Perseus Digital Library.
Spivey, Nigel. 1997. Greek Art. Phaedon Press Ltd.

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Apollinem spectant.

Vide Apollinem in Victionario.

Imagines Apollinis in Museo Iconographico Warburgiano

Categoriae