Het Erasmiaans Gymnasium of Gymnasium Erasmianum is een stedelijk gymnasium te Rotterdam met ruim duizend leerlingen.
Een van de oudste scholen van Nederland
Hoewel de school is genoemd naar de Rotterdammer Desiderius Erasmus (1467–1536), bestond ze al lang voor zijn tijd. De school is eind 13e of begin 14e eeuw opgericht als parochieschool. De oudste bekende geschreven vermelding van de school dateert van 1328. Dat jaar wordt daarom aangehouden als het oprichtingsjaar van de school. Daarmee is 'het Erasmiaans' een van de oudste scholen voor voortgezet onderwijs en het op drie na oudste gymnasium van Nederland.
Van 1884 tot 1937 was het gevestigd aan de Coolvest (nu Coolsingel)[2]. Sinds 1937 is de school gevestigd aan de Wytemaweg, tegenover het academisch ziekenhuis. Het gebouw, een gemeentelijk monument, is ontworpen door de stadsarchitect Ad van der Steur. In 1995 is het gebouw uitgebreid met een nieuwe vleugel en twee gymzalen. In 2003 is er nog een vleugel bij gekomen, met onder andere een auditorium (de 'Leopoldzaal') en ICT-faciliteiten.
Liesje Schreinemacher, VVD minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
Schoollied
Het lied van de leerlingenvereniging, de Rotterdamse Gymnasiastenbond, is geschreven in 1900 door J. Voogd. Het luidt als volgt:
Vivat haec societas
Gaudium quae paret.
Semper floreat et crescat,
Longe et late clara fiat,
Vivat haec societas
Erasmi Alumnorum.
Vivant semper Socii
In sodalitate.
Vivant tutor et fautores,
Virgines et amatores,
Vivat haec societas
Erasmi Alumnorum
De Griekse variant – dewelke meestal niet wordt gezongen – luidt:
Εὖ ἔχοι ἑταιρία
Ἡδονήν τε τίκτοι.
Θάλλοι αἰεὶ καὐξάνοιτο,
Πανταχοῦ κλεινὴ γένοιτο.
Εὖ ἔχοι ἑταιρία
Ἐρασμοῦ μαθητῶν.
Εὖ ἐν τῇ ἑταιρίᾳ
Εἴη τοῖς ἑταιροῖς.
Προστάτῃ καὶ συντελοῦσιν,
Παρθένοις τε καὶ φιλοῦσιν,
Εὖ ἔχοι ἑταιρία
Ἐρασμοῦ μαθητῶν.
Andere organisaties
Het Erasmiaans Gymnasium kent zeer veel organisaties:
De Rotterdamse Gymnasiastenbond (RGB), onder leiding van verkozen vierde- en vijfdeklassers, is verantwoordelijk voor meerdere schoolfeesten en andere activiteiten. Ieder bestuurslid heeft zijn eigen functie: de Praeses staat aan het hoofd en is het gezicht naar de leerlingen en de schoolleiding, de Vice-Praeses assisteert hierbij, de Quaestor doet de financiën, de Ab-Actis verstuurt de brieven en maakt notulen, de Cultus belt DJ's en organiseert culturele activiteiten, de Sporticus is bij sportdagen en sponsorlopen aanwezig en de Assessor ontwerpt posters en kaartjes. Tijdens de verkiezingen hangt de hele school en vaak ook de stad vol met posters van alle kandidaten. De demissionaire bestuursleden dragen altijd per functie een bondskandidaat voor, maar wie honderdvijftig handtekeningen heeft verzameld, mag tegenkandideren. Tijdens het overdrachtsfeest in maart (in maart begint de Romeinse jaartelling) worden de nieuwe bestuursleden bekendgemaakt.
‘Tolle Lege’ - naar een gezegde van Augustinus - is de naam van de schoolkrant, uitgegeven door de leerlingen. Het blad is opgericht in 1929 en is, met uitzondering van een korte onderbreking in de laatste jaren van de Tweede Wereldoorlog, regelmatig verschenen. De onafhankelijke, uit leerlingen bestaande redactie is niet onderworpen aan enige censuur van de zijde van de schoolleiding. Een docent die het vertrouwen heeft van de schoolleiding en van de redactie, staat de redactie met raad en daad terzijde. Heel wat talent heeft hier soms resolute, soms wankele schreden gezet.
De Medezeggenschapsraad – voornamelijk de leerlingengeleding – staat binnen de school bekend om haar belangenbehartiging. Zo hebben de leerlingen met enquête en debatten de schoolleiding ertoe aangezet om introducés te herlegaliseren op schoolfeesten. Daarnaast worden de binnenschoolse actualiteiten en calamiteiten vaak besproken tijdens de maandelijkse vergaderingen van dit officieel vertegenwoordigend orgaan (Wet Medezeggenschap op scholen).
De Leerlingenraad is een actief, vertegenwoordigend orgaan bestaande uit ongeveer twintig leerlingen. Met brieven aan de schoolleiding, medezeggenschapsraad en de bond behartigen zij de belangen van de leerling. Ook nemen de leerlingen soms de organisatie van educatieve activiteiten op zich.
De Ouderraad krijgt een deel van de vrijwillige ouderbijdrage en mag hiermee zaken subsidiëren. Zij heeft o.a. als doel te fungeren als klankbord voor de schoolleiding en de oudergeleding van de MR. Ook fungeert ze als brug tussen de school(leiding) en ouders, faciliteert/ondersteunt/organiseert schoolevenementen en schoolactiviteiten, adviseert over/faciliteert de aanschaf en het onderhoud van extra leermiddelen, enz. De Ouderraad beheert een ouderfonds en ziet toe op de besteding van de gelden. De ouderraad bestaat momenteel uit tien leden en vergadert elke maand.
Ook de Grote Staf is een bestuurlijk orgaan met alle jaarleiders, de rector, de conrector en een secretaris als leden. Wat in de wekelijkse vergaderingen wordt besproken is grotendeels vertrouwelijk, vergelijkbaar met de Ministerraad.
Het Curatorium beschikt over het geld dat vroeger was gereserveerd voor pensioenen van docenten. Een aantal keer per jaar wordt vergaderd in aanwezigheid van de rector en/of de conrector. Sinds kort biedt het curatorium voor telkens twee leerlingen uit de vijfde klas een beurs voor een zomerschool in Oxford.
De leerlingen in de Techniek organiseren het licht en geluid tijdens toneelvoorstellingen, debatten, filmavonden et cetera. In de Tolle Lege van maart 2012 is deze club in opspraak geraakt over vrouwendiscriminatie en geslotenheid. Ook in de Tolle Lege van februari 2015 is in een recensie ongenoegen geuit. Als reactie hierop hebben de Erasmiaanse technici zich herpakt en floreert deze club nu als waardevolle springplank voor theatertechnici in spe.
Semper Floreat is de oud-leerlingenvereniging van het Erasmiaans Gymnasium. Eén keer per jaar geeft de vereniging een krant uit, Tolle Belege, en eens in de vijf jaar organiseert zij een reünie.
De Toneelgroep bedenkt jaarlijks verscheidene voorstellingen, zoals het Kersttoneel, Kweekvijvertoneel, Eersteklasserstoneel en brengt deze tot uitvoering. Vaak wordt in deze voorstelling het beleid van de school belachelijk gemaakt, of op een bijzondere manier verwezen naar klassieke verhalen.
De Muziekgroep bestaat uit de Erasmiaanse leerlingen die het vak muziek volgen. Naast dat deze leerlingen muziek maken, organiseren ze ook de culturele avonden waar muziek bij komt kijken, zoals de Battle of the Bands (gericht op pop- en rockmuziek) en de Art Night (naast conservatoriale muziek ook voor andere kunstvormen zoals dans, theater en film). Door hun gezamenlijke passie trekken Erasmiaanse muzikanten vaak, ondanks leeftijdsverschillen, met elkaar op om muziek te maken en zich zo te ontwikkelen, waardoor uiteindelijk ook elk jaar een aantal leerlingen naar het conservatorium vertrekt.
Debatclub Claritas is een voortzetting van de langzaam gestorven debatclub Pro et Contra. Na een aantal mislukte pogingen om deze organisatie nieuw leven in te blazen, is het een groep vierdeklassers in 2016 wel gelukt onder de nieuwe naam Claritas. De groep doet mee aan tal van nationale- en internationale debattoernooien. Het curriculum van het Erasmiaans benadrukt met name in de Tweede Fase kennis en haar betrekkelijkheid. Debat en discussie komt hierbij grootschalig aan de orde (het 'EEP').
Filmclub was een benaming voor losse groepjes filmmakers die voorheen tijdens het jaarlijkse Erasmiaans Filmfestival (EFF) hun producties van dat jaar vertoonden. Met een zeer goede doorstroming naar het Nederlands Filmfestival voor Scholieren (NFFS) noemden zij zichzelf weleens overmoedig 'hofleverancier'. Sinds 2015 is het EFF echter samengevoegd met de M&D (Muziek en Declamatie) tot het nieuwe evenement Art Night, waarna het aantal filmaanmeldingen in de loop der jaren is teruggelopen tot nul en de filmgroep een stille dood gestorven is.
De Memegroep is een groep leerlingen die zogeheten memes maakt over de school en het bestuur. Sinds sociale media een steeds grotere rol in het leven van de jeugd heeft ingenomen, is er een groep leerlingen die in de vorm van deze zelfgemaakte memes op humoristische wijze kritiek uit op allerhande actualiteiten binnen de school. Sinds 2018 publiceert deze groep hun memes op een Instagramaccount dat door een groot deel van de leerlingen en zelfs docenten gevolgd wordt, waardoor de Memegroep een succesvol nieuw medium heeft opgezet.
Publicaties
Drs. N. van der Blom, met bijdragen van drs. R. van der Velde, drs. J. Spoelder en dr. W. Backhuys, Grepen uit de geschiedenis van het Erasmiaans Gymnasium, 1328 – 1978 (dr. W. Backhuys, uitgever, 1978).
Drs. J. Smit en drs. J. Spoelder (red.), Florislegium. Bloemlezing uit de Erasmiaanse, Rotterdamse en andere opstellen van drs. N. van der Blom (Brill / Backhuys, 1982)
Leo Molenaar (red.), Het Erasmiaans Gymnasium na 666 jaar (Uitgeverij Elmar, 1995)
Leo Molenaar (red.), Reindert Jacobsen (1876–1962) – Een leraar met een verhaal. Grepen uit een millennium Europese cultuur. (Erasmiaans Gymnasium / Uitgeverij Elmar (1999)
Leo Molenaar (red.), Ex Pluribus Unum – 675 jaar Erasmiaans Gymnasium (Erasmiaans Gymnasium, 2003)
Anne Schram-Ouweneel en Jaap van Oostendorp (red.), Het Erasmiaans Gymnasium in de Tweede Wereldoorlog – Herinneringen van oud-leerlingen (Semper Floreat/ Uitgeverij Elmar, 2003)
Leen J. Bongers, Bert Kanters, Leo Molenaar en Marianne van der Velde (red.), Van der Velde – Mozaïek van een rector en Erasmus – 500 jaar na Lof der Zotheid (Erasmiaans Gymnasium/ Uitgeverij Elmar, 2009)
