BTR-152
Transporter opancerzony BTR-152, muzeum Jad la-Szirjon
|
| Dane podstawowe
|
| Państwo
|
 ZSRR
|
| Producent
|
ZiS/ZiŁ (Moskwa), BAZ (Briańsk)
|
| Typ pojazdu
|
transporter opancerzony
|
| Trakcja
|
kołowa (6x6)
|
| Załoga
|
2+8
|
| Historia
|
| Prototypy
|
1946-1947
|
| Produkcja
|
1950–1962
|
| Dane techniczne
|
| Silnik
|
gaźnikowy 4-suwowy, 6-cylindrowy rzędowy ZiS-123
o mocy 110 KM przy 3000 obr./min
|
| Transmisja
|
mechaniczna
|
| Poj. zb. paliwa
|
300 l
|
| Pancerz
|
spawany z płyt walcowanych
|
| Długość
|
6,55 m (BTR-152W – 6,83 m)
|
| Szerokość
|
2,32 m
|
| Wysokość
|
2,00 m (kadłub) / 2,36 m (całkowita)
|
| Prześwit
|
0,285 m
|
| Masa
|
6,7 t
bojowa: 8,6 t (BTR-152) – 8,95 t (BTR-152W, K)
|
| Moc jedn.
|
12,3-12,4 KM/t
|
| Osiągi
|
| Prędkość
|
75 km/h
|
| Zasięg pojazdu
|
550–650 km
|
| Pokonywanie przeszkód
|
| Brody (głęb.)
|
bez przygotowania: 80 cm
|
| Rowy (szer.)
|
80 cm
|
| Dane operacyjne
|
| Uzbrojenie
|
1 km SG-43 / SGMB kal. 7,62 mm
broń osobista załogi i desantu
|
| Użytkownicy
|
| Afganistan, Albania, Algieria, Angola, Kambodża, Chiny, Kongo, Kuba, Cypr, Egipt, Gwinea, Etiopia, NRD, Indonezja, Irak, Korea Płn, Laos, Jemen, Liban, Mali, Mongolia, Mozambik, Nikaragua, Polska, Seszele, Somalia, Sri Lanka, Sudan, Syria, Tanzania, Uganda, Wietnam, ZSRR
|
|
|
BTR-152 (ros. БТР-152) – kołowy transporter opancerzony konstrukcji radzieckiej z okresu po II wojnie światowej.
Historia
Prace nad projektem pojazdu rozpoczęto w 1946 w zakładach ZiS, pod oznaczeniem fabrycznym ZiS-152[1]. Prowadził je zespół konstrukcyjny pod kierunkiem głównego konstruktora zakładów inż. B. M. Fittermana. Wykorzystano podzespoły nowo skonstruowanego terenowego samochodu ciężarowego ZiS-151, produkowanego w latach 1947–1957. W maju 1947 zbudowano dwa pierwsze prototypy. Potem zbudowano trzy serie eksperymentalne. Badania zakończono w grudniu 1949, a 24 marca 1950 pojazd został przyjęty do uzbrojenia Armii Radzieckiej pod oznaczeniem BTR-152 (skrót od bronietransportior – transporter opancerzony). Produkcja seryjna rozpoczęła się w lipcu 1950[1].
Transporter BTR-152 miał napęd na wszystkie koła – układ napędowy 6x6, z pojedynczymi kołami (zastosowane większych pojedynczych kół, zapewniających lepsze własności terenowe, zamiast tylnych kół bliźniaczych, było najistotniejszą modyfikacją w stosunku do ciężarówki ZiS-151)[1]. Ogólny schemat konstrukcyjny był typowy dla samochodów ciężarowych, z silnikiem z przodu umieszczonym pod długą maską oraz z osią kierowaną z przodu i dwoma pozostałymi osiami blisko siebie z tyłu. Za silnikiem znajdował się przedział kierowania, nakryty krótkim dachem pancernym, a za nim odkryty przedział transportowy (w późniejszych wersjach był on zakryty). Samonośne nadwozie było spawane z płyt pancernych. Transporter miał drzwi po obu bokach przedziału kierowania oraz podwójne drzwi dla desantu w tylnej płycie. Chłodnica silnika, umieszczona z przodu, była osłonięta poziomą żaluzją pancerną, otwieraną zdalnie. Przed kierowcą i dowódcą znajdowały się okna, zakrywane pancernymi klapami z przyrządami obserwacyjnymi ze szkła pancernego tripleks. Transporter w wersji podstawowej mógł przewozić 17 żołnierzy (dwie drużyny), oprócz kierowcy i dowódcy. Część wyposażona była w radiostacje 10RT-12[1].
Nadwozie miało korzystne dla zwiększenia możliwości rykoszetowania pocisków nachylenie płyt i zabezpieczało przed pociskami karabinowymi i odłamkami, a z przodu – przed przeciwpancernymi pociskami karabinowymi i zwykłymi pociskami kalibru 12,7 mm z każdej odległości[1]. Grubość pancerza BTR-152 wynosiła 13 mm z przodu, 10 mm po bokach, 8 mm z tyłu i 6 mm z góry i dołu. Od modelu BTR-152W zmodyfikowano grubość opancerzenia: 14 mm przód, 11 mm boki w górnej części i 9 mm w dolnej, 9 mm tył, 8 mm dach przedziału kierowania, 5 mm maska silnika i 4 mm dno[1].
Uzbrojenie stanowił tylko jeden karabin maszynowy SG-43 (później SGMB)z 1250 nabojami, mocowany nad przedziałem kierowania. Jego obsługa pozostawała odsłonięta podczas prowadzenia ognia. Karabin maszynowy można było zamocować także na uchwytach po bokach i z tyłu przedziału transportowego. Uzbrojenie mógł uzupełniać ręczny karabin maszynowy DPM desantu oraz broń strzelecka.
Służba
Nowe transportery weszły na wyposażenie radzieckiej piechoty zmechanizowanej w 1950. Publicznie zostały pokazane na defiladzie w Moskwie w 1951. Były podstawowym sprzętem tego typu w latach 50. i 60. XX wieku. Bojowo Armia Radziecka użyła ich na Węgrzech w 1956, a także w Czechosłowacji w 1968. Transportery BTR-152 znalazły się także w uzbrojeniu państw-członków Układu Warszawskiego, w tym Ludowego Wojska Polskiego. Posiadały je także armie państw arabskich i afrykańskich, Chińskiej Republiki Ludowej, Korei Północnej, Wietnamu i Kuby. Były masowo używane w różnych konfliktach lokalnych.
Ogółem do 1963 roku wyprodukowano 12 421 transporterów BTR-152 wszystkich modyfikacji[1].
