Halotan

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) 2-bromo-2-chloro-1,1,1-trifluoroetan Inne nazwy i oznaczenia farm. Halothanum
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C2HBrClF3
Masa molowa	197,38 g/mol
Wygląd	przezroczysta, bezbarwna, ruchliwa, ciężka, niepalna ciecz[1] o słodkim zapachu podobnym do chloroformu[2]
Identyfikacja
Numer CAS	151-67-7
PubChem	3562
DrugBank	DB01159
SMILES C(C(F)(F)F)(Cl)Br
InChI InChI=1S/C2HBrClF3/c3-1(4)2(5,6)7/h1H InChIKey BCQZXOMGPXTTIC-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 1,872 g/cm³[3]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie 4,07 g/l[4] w innych rozpuszczalnikach etanol: bez ograniczeń[1] trichloroeten: bez ograniczeń[1] Temperatura topnienia -118 °C[5][4] Temperatura wrzenia 50,2 °C[4][2][3] logP 2,3
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Niebezpieczeństwo Zwroty H H315, H318, H335, H360 Zwroty P P201, P261, P280, P305+P351+P338, P308+P313 Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie podanej karty charakterystyki Toksyczny (T) Zwroty R R61, R37/38, R41 Zwroty S S53, S23, S26, S36/37, S45 Numer RTECS KH6550000 Dawka śmiertelna LD50 5,68 g/kg (szczur, doustnie)
Podobne związki
Podobne związki	izofluran
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	N01 AB01
Farmakokinetyka Działanie anestetyczne Metabolizm wątrobowy Wydalanie z moczem
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania wziewnie
Multimedia w Wikimedia Commons

Halotan (łac. Halothanum) – organiczny związek chemiczny; fluorowcowa pochodna etanu.

Związek ten ma silne działanie usypiające. Jest stosowany we wziewnym znieczuleniu ogólnym, samodzielnie lub w połączeniu z innymi anestetykami.

W temperaturze pokojowej jest to niepalna, bezbarwna ciecz o temperaturze wrzenia 50 °C.

Działanie

Charakteryzuje się silnym działaniem anestetycznym, słabym przeciwbólowym i niewielkim rozkurczającym na mięśnie szkieletowe. W mieszaninie łączony jest z powietrzem, tlenem lub z mieszaniną tlen-podtlenek azotu i w ciągu kilku minut wywołuje znieczulenie, którego głębokość jest proporcjonalna do zastosowanej dawki. Znieczulenie chirurgiczne występuje przy stężeniu 12 mg% halotanu we krwi. Szybko wydala się przez płuca w 80%, pozostała część jest metabolizowana w wątrobie i wydalona przez nerki.

Interakcje

• Potęguje działanie galaminy i tubokuraryny.
• Wzmaga toksyczne działanie fenytoiny.
• Uczula mięsień sercowy na środki beta-adrenergiczne i sympatykomimetyki. Adrenalina podana pozajelitowo szczególnie dożylnie wywołać może ciężkie zaburzenia rytmu serca z migotaniem komór.
• Morfina wzmaga depresyjne działanie halotanu na ośrodek oddechowy.
• Zwiększa wrażliwość na insulinę, nasila działanie glikozydów nasercowych.
• Zmniejsza reakcję organizmu w odpowiedzi na hipowolemię.

Przeciwwskazania

• wstrząs oligowolemiczny
• wysokie ciśnienie wewnątrzczaszkowe
• nadczynność tarczycy
• choroby wątroby
• pierwszy trymestr ciąży
• okres porodu
• u chorych z podwyższoną temperaturą ciała
• ostrożnie stosuje się w cukrzycy

Nie należy stosować łącznie z:

• chloropromazyną,
• adrenaliną i innymi sympatykomimetykami,
• środkami beta-adrenergicznymi.

Działania niepożądane

• Działa depresyjnie na układ sercowo-naczyniowy powodując bradykardię – duże zwolnienie uderzeń serca, nawet do 30/min. oraz na oddychanie powodując bradypnoe – częstość oddechów jest mniejsza, ruchy oddechowe są płytsze i wolniejsze.
• Zaburza działanie baroreceptorów (presoreceptorów).
• Powoduje zmniejszenie kurczliwości mięśni naczyń krwionośnych (obniża się ciśnienie tętnicze) oraz mięśnia sercowego – spada objętość wyrzutowa serca, powoduje zaburzenia rytmu.
• Obniża napięcie mięśnia ciężarnej macicy, zwiększa ryzyko krwotoku poporodowego oraz rozluźnia mięśnie jelit.
• Przedawkowany powoduje uszkodzenie czynności nerek i toksyczne uszkodzenie wątroby niekiedy z żółtaczką.
• Halotan w 80% wydalany jest przez płuca. Pozostałe 20% ulega rozpadowi w wątrobie na drodze oksydacyjnej tworząc nieszkodliwe produkty. Jeżeli rozpad halotanu w wątrobie będzie się odbywał na drodze redukcji (beztlenowej) powstaną produkty toksyczne, które w połączeniu z lipoproteinami spowodują martwicę hepatocytów.
• Możliwość rozwoju zespołu hipertermii złośliwej.
• Wzrost ciśnienia śródczaszkowego.
• Dreszcze podczas wybudzania.

Dawki

Wprowadzenie do znieczulenia 2-4% obj. Utrzymanie znieczulenia: 2,5-3% jako pojedynczy anestetyk, 0,25-2,0% obj. w połączeniu z innymi.