Mężczyzna czytający obwieszczenie o mobilizacji, 30 sierpnia 1939
Treść obwieszczenia o mobilizacji z sierpnia 1939 roku

Wysiłek mobilizacyjny Wojska Polskiego we wrześniu 1939 r. – wykaz jednostek WP zmobilizowanych w trakcie mobilizacji niejawnej i powszechnej w 1939 r., w oparciu o plan mobilizacyjny „W” i jego wariant „W2” oraz improwizowanych w toku działań wojennych z uwzględnieniem ilości i rodzajów uzbrojenia.

Jednostki WP zmobilizowane i improwizowane

Kwatery Główne

Piechota

Dywizje i równorzędne

Brygady (równorzędne)


Pułki i równorzędne (132)

Bataliony (równorzędne)

Kompanie (równorzędne)

Kawaleria

Artyleria

Artyleria lekka:

Artyleria pozycyjna:

Artyleria konna:

Artyleria górska:

Artyleria ciężka:

Artyleria najcięższa:

Artyleria pomiarowa:

Artyleria przeciwlotnicza:

Artyleria przeciwpancerna:

Artyleria piechoty:

Bronie pancerne

Saperzy

Łączność

Lotnictwo

Łącznie zmobilizowano ok. 900 tys. żołnierzy, z 1,35 mln planowanych. Siły Korpusu Ochrony Pogranicza liczyły ok. 26 tys. ludzi, Straży Granicznej – 5,4 tys.

Faktyczna mobilizacja a powszechna

Ludność Polski w 1938 r. to ok. 34 849 tys.[5]. Jak podano w Jednostki WP zmobilizowane i improwizowane faktycznie zmobilizowano ok. 900 tys. żołnierzy, z 1350 tys. planowanych. Dlatego czasem we wspomnieniach pojawia się stwierdzenie odmowy mobilizacji, ze wzgl. na brak broni. Liczba ludności III Rzeszy w 1939 to ok. 69 314 tys., armia to ok. 1 850 tys., przy kilkukrotnej przewadze w wojskach pancernych oraz lotniczej i artyleryjskiej. Natomiast armia ZSRR wykorzystana w 1939 to ok. 1 500 tys.. Przestarzała armia francuska w tym samym okresie to ~ 5 mln żołnierzy, 6 tys. czołgów, oraz prawie 3 tys. samolotów przy ~42 mln[6]. Odbicie tego faktu jest w obwieszczeniu o mobilizacji, gdzie tylko część potencjalnych sprawnych otrzymuje karty do natychmiastowego otrzymania broni i mobilizacji.

Uzbrojenie Wojska Polskiego

Broń strzelecka

czołgi i samochody pancerne oraz pociągi pancerne

Inne

Zobacz też

Bibliografia

Zobacz w Wikiźródłach Obwieszczenie mobilizacji (1939)

Przypisy

  1. Na bazie Dowództwa Górnośląskiej Brygady ON zmobilizowano Dowództwo 55 DP Rez.
  2. a b c d Dowództwa brygad pancerno-motorowych z plutonami kwatery głównej, szwadrony czołgów rozpoznawczych w dywizjonach rozpoznawczych oraz plutony czołgów rozpoznawczych w 1 psk i p. strz. piesz. były jednostkami broni pancernych; plutony regulacji ruchu, dywizjony rozpoznawcze i szwadrony łączności były jednostkami kawalerii; pułk strzelców pieszych (bez plutonu czołgów rozpoznawczych) i batalion (dywizjon) przeciwpancerny był jednostkami piechoty; dywizjony artylerii motorowej były jednostkami artylerii, a bataliony saperów jednostkami saperów
  3. Na bazie Śląsko-Cieszyńskiej Półbrygady ON sformowano Dowództwo 202 pp rez., a na bazie Dowództwa Dąbrowskiej Półbrygady ON sformowano 204 pp rez.
  4. R. Szubański, Polska Broń Pancerna w 1939 roku, Wyd. MON, Warszawa 1982, s. 285-288. Kompanie o nr 11 i 101 były organicznymi pododdziałami 10 Brygady Kawalerii Zmotoryzowanej i Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej, miały inny skład, nie posiadały np. własnych plutonów techniczno-gospodarczych, więc niezdolne były do samodzielnego działania w zupełnym oderwaniu od wielkiej jednostki. Pozostałe jednostki to kompanie samodzielne.
  5. dws.org.pl • Zobacz temat - Co było dobrego w II RP a nie ma w III RP?, www.dws.org.pl [dostęp 2017-11-25] (pol.).
  6. Porównanie liczebności wojsk i uzbrojenia - Kampania Wrześniowa 1939.pl, www.1939.pl [dostęp 2017-12-07].