Mamwe Anotodza Shona

Sangho vanoti baba (father) kureva baba. Sangho inoti kota (big, important).
Sangho inoti baba kete (father's younger brother) kureva babamudiki.
Sangho inoti baba kota (father's older brother) kureva babamukuru. Sangho inoti mama kota (mother's older sister) kureva amaiguru.
Sangho inoti maboko (hand, arm) kureva ruwoko. Mamwe mazwi: mafuta (oil) kureva mafuta.
Sangho inoti mama (mother) kureva amai. Mamwe mazwi: mama kete (mother's younger sister) kureva amainini.
Sangho inoti mveni (owner) kureva mwene. Mamwe mazwi: ndeke (bird) kureva shiri.
Sangho inoti ndongo (hot pepper) kureva toronga. Sangho inoti gene (n. visitor) kureva mueni.
Sangho inoti nguru (pig) kureva nguruve. Mamwe mazwi: nyama (animal, meat) kureva nyama.
Sangho vanoti gügümä (n. stuttering) kureva kukakama. Sangho inoti hömbä (n. aunt on father's side) kureva tete.
Sangho inoti kange (n. termite) kureva ishwa. Mamwe mazwi: kânga (v. bind, close, tie on).
Sangho inoti kobêla (n. malady; sickness) kureva chirwere. Sangho inoti gozo (n. manioc, cassava) kureva mufarinya.
Sangho inoti mbângi (n. marijuana) kureva mbanje. Sangho inoti nzara (n. hunger, desire) kureva nzara.
Sangho inoti ndarä (n. different, separate, differently). Sangho inoti nenêe (n. important, weighty) kureva huru.
Sangho inoti nganga (n. traditional healer; medication) kureva n'anga.
Sangho inoti sukula (n. wash, clean; take a bath, shower; develop photographic film) kureva kusuka.
Sangho inoti ngêrë (n. price, value, worth). Mamwe mazwi: nengo (worth, weight).
Sangho inoti molongö (n. line, rank). Mamwe mazwi: zembe (n. knife) kureva banga.
Sangho inoti meza (n. table) kureva tafura.
Sangho inoti bâkûkû (wholesale; chubby). Fananidzaai nokuti kukukumuka?

Mamwe Mazwi

Sangho inoti bara (camp) kureva musasa. Sangho inoti bira (battle, war) kureva hondo.
Sangho inoti bobo (flying termite) kureva ishwa. Sangho inoti ngombo (sterile, barren) kureva ngomwa.
Sangho inoti dime (tithe) kureva chegumi. Sangho inoti sukere (sugar) kureva shuga.
Sangho inoti duti (life, existence) kureva hupenyu. Sangho inoti huru (jump, fly away) kureva kuwuruka.
Sangho inoti mbeni (some, other, again, sometimes) - zvichida vachireva vamwe, kamwe, dzimwe nguva.
Sangho inoti mbo (dog) kureva imbwa. Sangho inoti mokonzi (boss) kureva tenzi.
Sangho inoti ngunde (crocodile) kureva garwe. Ko zita rinonzi Zingunde?
Sangho inoti Nzapa (God) kureva Mwari. Sangho inoti nze (moon, month) kureva mwedzi.
Sangho inoti sara (do, make, create) kureva kuita, kugadzira kana kusika.
Sangho inoti kusâla kana kusâra (n. work, service, assignment). Sangho inoti wanganga (doctor) kureva n'anga.
Sangho inoti tonda (begin, start). Sangho inoti bale (n. river) kureva rwizi.
Sangho inoti zambala (carmel) kureva nghamera. Sangho inoti zia (put, allow, leave).
Sangho inoti banga (n. north) kureva maodzanyemba. Sangho inoti mbongo (South) kureva chamhembe.
Sangho inoti dalängö (n. bedroom) kureva imba yekurara. Sangho inoti mara (race, category, type) kureva rudzi.
Sangho inoti dedë (adj. cool, refreshing). Sangho inoti dime (n. tithe) kureva chegumi.
Sangho inoti pendere (adj. good-looking; beauty; youth, young person).
Sangho inoti garâ (n. market) kureva musika. Mamwe mazwi: gündâ (n. base, root, basis).
Sangho inoti hônde (n. hide something) kureva kuviga. Sangho inoti vara (shield) kureva kuvhika.
Sangho inoti ködörö (n. village, city, country). Mamwe mazwi: ködörösêse (n. republic).
Sangho inoti kozo (n. first) kureva chekutanga. Sangho inoti mbëngë (n. wild boar) kureva njiri.
Sangho inoti mbere (n. alliance). Sangho vanoti minimîni (n. secret).
Sangho inoti ndowâ (n. heat). Mamwe mazwi: nzoroko (n. colour) kureva muvara.
Sangho inoti sêse (n. ground, earth, country). Sangho inoti ndo (n. place) kureva nzvimbo.

^[1] ^[2] <ref>https://tspace.library.utoronto.ca/bitstream/1807/67151/1/Grammar%20of%20Sango.pdf<ref>