Rijksweg 7 is een Nederlandse autosnelweg (A7) en autoweg (N7), die begint bij Zaandam en bij de grens bij Bad Nieuweschans overgaat in de Duitse A280. Rijksweg 7 is, met uitzondering van het korte gedeelte tussen Zaandam en Knooppunt Zaandam, onderdeel van de E22. Met 242 kilometer[1] is de A7 de langste rijksweg van Nederland.
Rijksweg 7 begon tot 2014 bij het Zaandamse Prins Bernhardplein als verbindingsweg naar het knooppunt Zaandam met de A8. Daar vervolgt de A7 zijn route naar Purmerend, Hoorn en de Wieringermeer om vanaf Den Oever over de Afsluitdijk naar Zurich te gaan. Er ontbreekt een rijbaanscheiding tussen de toe- en afritten van de afrit Wijdewormer. Dit is zeldzaam voor Nederlandse begrippen. Elders in Europa komen dergelijke afritconstructies vaker voor.
Bij knooppunt Zurich takt de N31 af naar Leeuwarden, die bij Drachten weer aansluit op de A7. Om Sneek volgt de weg de rondweg, evenals langs de zuidelijke rand van de stad Groningen. Beide gedeelten hebben als aanduiding N7. Bij knooppunt Joure bevond zich tot 14 oktober 2017 een rotonde, waarop de A6 (voorheen als A50 genummerd) aansloot. Vlak bij Heerenveen is een knooppunt met de A32. Bij Groningen, op het Julianaplein, eindigt de A28 komend uit Assen. Op het knooppunt Euvelgunne, ook in Groningen, begint de N46. Na de Duitse grens gaat de Nederlandse A7 over in de 4,5 km lange Duitse A280 welke bij Dreieck Bunde aansluit op de Duitse A31, een belangrijke noord-zuidverbinding tussen het Ruhrgebied en Oost-Friesland.
In de A7 tussen Sneek en Joure ligt bij Uitwellingerga een aquaduct, de Prinses Margriettunnel. De A7 is bij Sneek en Groningen onderbroken door de N7. De Rijksweg maakt daar deel uit van de rondweg van deze steden, waarbij in Groningen een maximumsnelheid van 70 kilometer per uur geldt. Bij Sneek is dit inmiddels 80 kilometer per uur. Bij beide steden zijn er plannen om dit te wijzigen. De ombouw van de N7 bij Sneek is inmiddels afgerond. Het Aquaduct De Geeuw heeft de bestaande brug over de Geeuw inmiddels vervangen.
In diverse Rijkswegenplannen en het Structuurschema Hoofdwegennet stond voor Rijksweg 7 tussen Amsterdam en Purmerend een tracé ingetekend dat door de veenweidegebieden van Waterland-Oost zou lopen; langs de dorpen Het Schouw, Watergang, Purmerland en Ilpendam; door de polders en natuurgebieden Broekermeer, Varkensland, Ilperveld en Polder de Vurige Staart.[11] Begin jaren 1980 heeft de Tweede Kamer dit tracé, waar veel verzet tegen bestond, geschrapt.[12][13][14]
Sinds het voorjaar van 2014 begint de Rijksweg 7 bij knooppunt Coenplein. Voorheen was het Prins Bernhardplein in Zaandam het begin van de Rijksweg 7.[15] Reeds bij de invoering van de afritnummering is er rekening mee gehouden dat het eerste gedeelte van de A8 dubbel genummerd zou kunnen worden. Dit omdat het lange-afstandsverkeer tussen de A7 en de A10 niet gebaat is bij het over een zeer korte afstand moeten oriënteren op een ander wegnummer. Dit is de reden dat de A7 bij Zaandijk bij afrit 2 begint, en niet bij afrit 1. Afrit 1 zal dan dezelfde afrit worden als afrit 1 op rijksweg 8. Hiermee zal de A7 in zijn geheel onderdeel worden van de E22. Het gedeelte tussen het Prins Bernhardplein in Zaandam en knooppunt Zaandam maakt sindsdien deel uit van stadsroute S151.
De A7 was bekend om de file, tussen Avenhorn en Wijdewormer, die zich doorgaans al voor 6.00 uur ontwikkelt. Dit is te wijten aan het op de snelweg invoegende verkeer vanaf de opritten bij Purmerend. Met de openingen van de spitsstrook tussen Purmerend en knooppunt Zaandam, medio december 2015, is de capaciteit van de snelweg hier vergroot. Het aantal files is hierdoor aanzienlijk afgenomen. Door de opening van een nieuwe verbindingsweg op Knooppunt Zaandam rond 1997 en de opening van de tweede Coentunnel in 2014, zijn ook de files rondom het knooppunt sterk verminderd.
Sinds december 2007 is er een spitsstrook in gebruik, tussen Knooppunt Zaandam en Purmerend, in de richting van Hoorn. Deze extra rijstrook is aangelegd om de files in de avondspits te verminderen en om de doorstroming op de aansluitende wegen A8 en A10 te verbeteren.
In Friesland vormde het Knooppunt Joure een gekend knelpunt. Deze rotonde veroorzaakte praktisch dagelijks 3 tot 5 kilometer file in de richting Afsluitdijk - Heerenveen. In 2015 is gestart met het verbeteren van dit knooppunt, waarbij de rotonde in zijn geheel is verdwenen. Het nieuwe knooppunt werd stap voor stap op 13 en 14 oktober 2017 geopend.[16] Het tracé dat bij Groningen de zuidelijke ringweg vormt, is eveneens een knelpunt. Het Julianaplein zorgt voor regelmatige filevorming vanaf Leek. Op feestdagen in Duitsland ontstaat er vertraging vanaf Hoogezand. In 2007 is Rijkswaterstaat begonnen met experimenten die met name de doorstroming tussen het Julianaplein en het knooppunt Europaplein moet bevorderen. Daarnaast is door de aanleg van het Euvelgunnetracé de route van de A7 verlegd, waardoor het Europaplein voor het doorgaande verkeer geschiedenis is. In 2017 is het project Aanpak Ring Zuid in uitvoering gegaan. Dit project omvat onder meer het ongelijkvloers maken van het knooppunt Julianaplein alsmede het verdiept aanleggen van het tracé tussen Julianaplein en Europaplein. Het project moet eind 2024 afgerond zijn.
Traject | Aantal rijstroken | Maximumsnelheid |
---|---|---|
Knooppunt Zaandam - afrit Purmerend-Zuid | 2×2 (bij drukte 2×3) | 120 km/h* (Spitsstrook open 100 km/h) |
afrit Purmerend-Zuid - afrit Purmerend-Noord | 2×2 | 120 km/h* |
afrit Purmerend-Noord - Ring Sneek | 2×2 | 130 km/h* (70 km/h bij sluizen, 100 km/h bij monument) |
Ring Sneek | 2×2 | 80 km/h |
Ring Sneek - afrit Hoogkerk | 2×2 | 130 km/h* |
afrit Hoogkerk - afrit Groningen-West | 2×2 | 100 km/h |
afrit Groningen-West - afrit Groningen-Centrum | 2×3 | 70 km/h |
afrit Groningen-Centrum - Knooppunt Euvelgunne | 2×2 | 70 km/h |
Knooppunt Euvelgunne - afrit Westerbroek | 2×2 | 100 km/h |
afrit Westerbroek - Duitse Grens | 2×2 | 130 km/h* |
* maximumsnelheid tussen 6-19h: 100 km/h |
Hieronder de werkdaggemiddelden in motorvoertuigen per etmaal voor enkele telpunten.
Telpunt | 1986 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2009 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wijdewormer | 32.550 | 57.750 | 59.200 | 60.250 | 58.200 | 60.000 | 65.800 | 70.600 | 72.200 | 73.450 | 74.600 | 75.650 | 77.000 | 77.300 | 78.900 | |
Oosthuizen | 29.250 | 52.100 | 53.950 | 55.850 | N/A | 46.000 | 50.750 | 53.250 | 51.200 | 52.050 | 54.550 | 55.350 | 56.100 | 55.400 | 57.250 | |
Wieringerwerf | 10.800 | 18.950 | 20.450 | 20.700 | 20.550 | 21.500 | 22.900 | 23.650 | 23.900 | 25.100 | 26.250 | 26.500 | 26.750 | 27.100 | 28.100 | |
Afsluitdijk | 9.250 | 12.000 | 12.400 | 12.850 | 13.550 | 14.400 | 14.500 | 15.450 | 16.000 | 16.300 | 17.100 | 17.650 | 17.750 | 17.700 | 18.400 | 18.926 |
Bolsward | 8.350 | 11.600 | 10.950 | 12.150 | 12.400 | 14.100 | 13.500 | 14.100 | 14.650 | 15.100 | 15.800 | 16.650 | 16.500 | 16.700 | 17.250 | 19.316 |
Oudehaske | 23.200 | 32.200 | 33.300 | 33.900 | 33.750 | 33.700 | 34.000 | 39.650 | 43.200 | 45.650 | 46.800 | 49.600 | 52.050 | 52.400 | 54.050 | |
Beetsterzwaag | 19.200 | 35.500 | 35.100 | 31.100 | 31.250 | 30.950 | 36.500 | 39.700 | 42.600 | 44.550 | 46.650 | 47.850 | 50.300 | 49.400 | 51.500 | |
Hoogkerk | 27.700 | 42.350 | 47.350 | 47.100 | 42.500 | 44.600 | 50.500 | 52.900 | 54.100 | 56.600 | 57.000 | 59.550 | 60.100 | 60.500 | 63.250 | |
Groningen Helpman | 17.300 | 64.500 | 68.400 | 70.300 | 62.700 | 64.400 | 74.200 | 75.750 | 77.600 | 77.700 | 77.100 | 77.700 | 80.050 | 83.400 | 85.400 | 72.429 |
Engelbert | 18.700 | 26.500 | 27.250 | 28.550 | 26.250 | 27.700 | 31.500 | 33.650 | 36.400 | 35.700 | 38.000 | 39.300 | 40.750 | 42.000 | 43.500 | |
Scheemda | 8.850 | 10.400 | 10.700 | 11.150 | 16.050 | 16.150 | 18.250 | 19.050 | 19.900 | 20.500 | 21.650 | 21.800 | 25.550 | 26.400 | 27.650 | 23.805 |
Bad Nieuweschans grens | 2.800 | 5.550 | 5.700 | 5.650 | 5.950 | 6.450 | 6.850 | 7.250 | 8.050 | 8.100 | 8.800 | 9.400 | 9.600 | 10.200 | 9.600 |