Astudiaeth o waith Lewis Edwards gan yr Athro D. Densil Morgan Llên yr Uchelwyr gan Dafydd Johnston Cystadleuaeth flynyddol yw Llyfr y Flwyddyn a wobrwyir i’r gweithiau gorau yn y Gymraeg a’r Saesneg ym meysydd ysgrifennu creadigol a beirniadaeth lenyddol.
Ers 2004, gweinyddir y Wobr gan Llenyddiaeth Cymru , y cwmni cenedlaethol gyda chyfrifoldeb dros ddatblygu llenyddiaeth. Yn 2012, cyflwynwyd categorïau i’r gystadleuaeth am y tro cyntaf, gyda gwobrau ar gyfer y Ffuglen, Barddoniaeth a llyfr Ffeithiol Greadigol yn ogystal â'r brif wobr. Yn 2020, cyflwynwyd y categori newydd "Plant a Phobl Ifanc".
Y Wobr Gymraeg
2023
Gwobr Barn y Bobl Golwg360
Gwenllian Ellis, Sgen i'm Syniad - Snogs, Secs, Sens (Y Lolfa) Prif Enillydd
Ffuglen Cymraeg
Barddoniaeth
Ffeithiol Greadigol
Gareth Evans Jones, Cylchu Cymru (Y Lolfa) Plant a Phobl Ifanc
Luned Aaron a Huw Aaron, Dwi Eisiau Bod yn Ddeinosor (Atebol)[1]
2022
Gwobr Barn y Bobl Golwg360
Elgan Rhys a Tomos Jones (Tim), Mared Roberts a Ceri-Anne Gatehouse (Tami), Marged Elen Wiliam a Mahum Umer (Aniq), Iestyn Tyne a Leo Drayton (Robyn), Megan Angharad Hunter a Maisie Awen (Cat), casgliad Y Pump (Y Lolfa) Prif Enillydd
Ffuglen Cymraeg@PrifysgolBangor
Ffion Dafis am ei nofel Mori (Y Lolfa) Barddoniaeth
Grug Muse, merch y llyn (Cyhoeddiadau’r Stamp) Ffeithiol Greadigol
Non Parry, Paid â Bod Ofn Plant a Phobl Ifanc
Y Pump gan awduron amrywiol (Y Lolfa)[2]
2021
Gwobr Barn y Bobl Golwg360
Prif Enillydd
Ffuglen
Megan Angharad Hunter, tu ôl i’r awyr [4] Barddoniaeth
Ffeithiol Greadigol
Plant a Phobl Ifanc
Rebecca Roberts, #helynt [5]
2020
Gwobr Barn y Bobl Golwg360
Prif Enillydd
Ffuglen
Barddoniaeth
Ffeithiol Greadigol
Plant a Phobl Ifanc
2019
Gwobr Barn y Bobl Golwg360
Prif Enillydd
Ffuglen
Barddoniaeth
Ffeithiol Greadigol
2018
Gwobr Barn y Bobl Golwg360
Prif Enillydd
Goronwy Wynne, Blodau Cymru Ffuglen
Barddoniaeth
Ffeithiol Greadigol
Goronwy Wynne, Blodau Cymru
2017
Gwobr Barn y Bobl Golwg360
Prif Enillydd
Ffuglen
Barddoniaeth
Ffeithiol Greadigol
2016
Prif Enillydd
Ffuglen
Barddoniaeth
Ffeithiol Greadigol
2015
Prif Enillydd
Ffuglen
Barddoniaeth
Ffeithiol Greadigol
Llyr Gwyn Lewis, Rhyw Flodau Rhyfel Barn y Bobl
2014
Prif Enillydd
Ffuglen
Barddoniaeth
Ffeithiol
2013
Prif Enillydd
Ffuglen
Barddoniaeth
2012
Prif Enillydd
Ffuglen
Barddoniaeth
Karen Owen, Siarad Trwy’i Het Ffeithiol Greadigol
2011
Enillydd
Y Rhestr Fer
Y Rhestr Hir
Tony Bianchi , Cyffesion Geordie Oddi Cartref
Hywel Gwynfryn , Hugh Griffith
Elin Haf , Ar Fôr Tymhestlog
Jerry Hunter , Gwenddydd
William Owen , Cân yr Alarch
Angharad Price , Caersaint
Dewi Prysor , Lladd Duw
Gwyn Thomas , Murmuron Tragwyddoldeb a Chwningod Tjioclet
Ned Thomas , Bydoedd: Cofiant Cyfnod
Gareth F. Williams , Creigiau Aberdaron
2010
Cymru: Y 100 lle i’w gweld cyn marw Enillydd
Y Rhestr Fer
Y Rhestr Hir
Siân Melangell Dafydd , Y Trydydd Peth
John Davies , Cymru: Y 100 lle i’w gweld cyn marw
Hywel Griffiths , Banerog
Caryl Lewis , Naw Mis
Haf Llewelyn , Llwybrau
D. Densil Morgan , Lewis Edwards
Sian Owen , Mân Esgyrn
Cefin Roberts , Cymer y Seren
Manon Steffan Ros , Fel Aderyn
Manon Rhys , Cornel Aur
2009
Petrograd Enillydd
Y Rhestr Fer
Y Rhestr Hir
Mared Lewis , Y Maison du Soleil
Aled Jones Williams , Yn Hon Bu Afon Unwaith
Geraint V. Jones , Teulu Lòrd Bach
J. Towyn Jones , Rhag Ofn Ysbrydion
Wiliam Owen Roberts , Petrograd
Gwilym Prys Davies , Cynhaeaf Hanner Canrif
Robyn Lewis , Bwystfilod Rheibus
Hefin Wyn, Pentigily
Myrddin ap Dafydd , Bore Newydd
Harri Parri , Iaith y Brain ac Awen Brudd
2008
Y Proffwyd a’i Ddwy Jesebel Enillydd
Y Rhestr Fer
Y Rhestr Hir
Tony Bianchi , Pryfeta (Y Lolfa )
Gwyn Jenkins, Prif Weinidog Answyddogol Cymru (Y Lolfa )
Ceri Wyn Jones , Dauwynebog (Gomer )
Richard Wyn Jones , Rhoi Cymru'n Gyntaf: Syniadaeth Plaid Cymru (Gwasg Prifysgol Cymru )
Caryl Lewis , Y Gemydd (Y Lolfa )
Alan Llwyd , Blynyddoedd y Locustiaid (Cyhoeddiadau Barddas )
Iwan Llwyd , Hanner Cant (Gwasg Taf)
Gareth Miles , Y Proffwyd a’i Ddwy Jesebel (Gwasg Carreg Gwalch )
Elin Llwyd Morgan , Mae Llygaid gan y Lleuad (Y Lolfa )
Llwyd Owen , Yr Ergyd Olaf (Y Lolfa )
2007
Enillydd
Y Rhestr Fer
Y Rhestr Hir
Aled Jones Williams , Ychydig Is Na’r Angylion (Gwasg y Bwthyn )
Gwen Pritchard Jones , Dygwyl Eneidiau (Gwasg Gwynedd )
T. Robin Chapman , Un Bywyd o Blith Nifer (Gwasg Gomer )
Tony Bianchi , Esgyrn Bach (Y Lolfa )
John FitzGerald , Grawn Gwirionedd (Cyhoeddiadau Barddas )
Arwel Vittle , Valentine: Cofiant i Lewis Valentine (Y Lolfa )
Alwyn Humphreys , Yr Hunangofiant (Y Lolfa )
Catrin Dafydd , Pili Pala (Y Lolfa )
Herbert Hughes, Harris: Gŵr Duw â Thraed o Glai (Gwasg Gomer )
Llwyd Owen , Ffydd Gobaith Cariad (Y Lolfa )
2006
Enillydd
Y Rhestr Fer
Y Rhestr Hir
Menna Baines , Yng Ngolau’r Lleuad: Ffaith a Dychymyg yng Ngwaith Caradog Prichard (Gwasg Gomer )
Sian Eirian Rees Davies , I Fyd Sy Well (Gwasg Gomer )
Rhys Evans , Gwynfor: Rhag Pob Brad (Y Lolfa )
Dafydd Johnston , Llên yr Uchelwyr: Hanes Beirniadol Llenyddiaeth Gymraeg 1300-1525 (Gwasg Prifysgol Cymru )
Meinir Pierce Jones , Y Gongol Felys (Gwasg Gomer )
Alan Llwyd , Clirio'r Atig (Cyhoeddiadau Barddas )
Nia Medi, Omlet (Gwasg Gwynedd )
Mihangel Morgan , Digon o Fwydod (Cyhoeddiadau Barddas )
Eigra Lewis Roberts , Oni Bai (Gwasg Gomer )
Manon Rhys , Rara Avis (Gwasg Gomer )
2005
Enillydd
Y Rhestr Fer
Y Rhestr Hir
Simon Brooks , O Dan Lygaid y Gestapo (Gwasg Prifysgol Cymru )
Gareth Alban Davies , Y Llaw Broffwydol (Y Lolfa )
Grahame Davies , Rhaid i Bopeth Newid (Gwasg Gomer )
Gwenno Ffrancon, Cyfaredd y Cysgodion (Gwasg Prifysgol Cymru )
Annes Glynn , Symudliw (Gwasg Gwynedd )
Bethan Gwanas , Hi yw Fy Ffrind (Y Lolfa)
Alun Jones , Y Llaw Wen (Gwasg Gomer)
Caryl Lewis , Martha, Jac a Sianco (Y Lolfa)
Emyr Lewis , Amser Amherffaith (Gwasg Carreg Gwalch )
Elin Llwyd Morgan , Rhwng y Nefoedd a Las Vegas (Y Lolfa )
2004
Enillydd
Y Rhestr Fer
Y Rhestr Hir
T. Robin Chapman , Rhywfaint o Anfarwoldeb (Gwasg Gomer )
Elgan Philip Davies , Cleddyf Llym Daufiniog (Cymdeithas Lyfrau Ceredigion )
Jason Walford Davies , Gororau'r Iaith (Gwasg Prifysgol Cymru )
Sonia Edwards , Merch Noeth (Gwasg Gwynedd )
Jerry Hunter , Llwch Cenhedloedd (Gwasg Carreg Gwalch )
Geraint Lewis, Daw Eto Haul (Gwasg Carreg Gwalch )
Iwan Llwyd , Be 'Di Blwyddyn Rhwng Ffrindia? (Gwasg Taf)
Owen Martell , Dyn yr Eiliad (Gwasg Gomer )
Cefin Roberts , Brwydr y Bradwr (Gwasg Gwynedd )
Ioan Roberts , Rhyfel Ni (Gwasg Carreg Gwalch )
Enillwyr hyd 2003
2003: Angharad Price , O! Tyn y Gorchudd (Gwasg Gomer )
2002: Grahame Davies , Cadwyni Rhyddid (Cyhoeddiadau Barddas )
2001: Owen Martell , Cadw dy ffydd, brawd (Gwasg Gomer )
2000: Gwyneth Lewis , Y Llofrudd Iaith (Cyhoeddiadau Barddas )
1999: R. M. Jones , Ysbryd y Cwlwm: Delwedd y Genedl yn ein Llenyddiaeth (Gwasg Prifysgol Cymru )
1998: Iwan Llwyd , Dan Ddylanwad (Gwasg Tâf)
1997: Gerwyn Williams , Tir Neb: Rhyddiaith Gymraeg a’r Rhyfel Byd Cyntaf (Gwasg Prifysgol Cymru )
1996: Sonia Edwards , Gloynnod (Gwasg Gwynedd )
1995: Aled Islwyn , Unigolion, Unigeddau (Gwasg Gomer )
1994: T. Robin Chapman , Dawn Dweud: W. J. Gruffydd (Gwasg Prifysgol Cymru )
1993: Robin Llywelyn , Seren Wen ar Gefndir Gwyn (Gwasg Gomer )
1992: Gerallt Lloyd Owen , Cilmeri a Cherddi Eraill (Gwasg Gwynedd )[9]
1988: Wiliam Owen Roberts , Y Pla (Annwn )[10]
1987: Nesta Wyn Jones , Rhwng Chwerthin a Chrio
1986: J. Eirian Davies, Cyfrol o Gerddi
1985: Geraint Bowen , Cerddi
1984: Donald Evans , Machlud Canrif
1983: Marion Eames , Y Gaeaf Sydd Unig
1982: Alun Jones , Pan Ddaw'r Machlud
1981: Hywel Teifi Edwards , Gŵyl Gwalia
1980: Siôn Eirian , Bob yn y Ddinas
1979: Marion Eames , I Hela Cnau
1978: Aled Islwyn , Lleuwen
1977: Owain Owain , Mical (Gwasg Gomer )[11]
1976: J. M. Edwards , Cerddi ddoe a Heddiw
1975: J. Eirian Davies, Cân Galed
1974: David Jenkins , Thomas Gwynn Jones: Cofiant
1973: Gerallt Lloyd Owen , Cerddi'r Cywilydd
1972: Pennar Davies , Y Tlws yn y Lotws
1971: Euros Bowen , Achlysuron
1970: Marion Eames . Y Stafell Ddirgel
1969: Pennar Davies , Meibion Dargogan