Euloxio R. Ruibal
Nacemento	16 de marzo de 1945
	Ordes
Nacionalidade	España
Alma máter	Universidade de Santiago de Compostela
Ocupación	escritor, dramaturgo e catedrático
Xéneros	Teatro, narrativa
Na rede
[ editar datos en Wikidata ]
v c e

Euloxio Rodríguez Ruibal, nado en Ordes o 16 de marzo de 1945, é un escritor e director galego. Está considerado un dos renovadores do teatro galego.

Traxectoria

Comezou a súa actividade teatral no grupo Ditea en 1961, baixo a dirección de Agustín Magán, e fundou o grupo de teatro Obradoiro. Tamén foi animador do equipo de cine Reina Lupa (1972), co que realizou varias curtametraxes e documentais (Catro por Catro, Mesturanza, Holocausto...).

En 1973 gañou con Zardigot o Premio Abrente de teatro, e en 1975 volveu a conseguir o mesmo galardón con O Cabodano. De 1973 é a súa obra de teatro infantil O roubo do aparello, coa que gañou a primeira edición do Concurso de Teatro Infantil O Facho. En 1975 publicou a farsa A sonada e proveitosa enchenta do marqués Ruchestinto no derradeiro século da súa vida. En 1976 publica as obras O cabodano, Cousas da morte e A sombra do bon cabaleiro nun único volume. Mais entre 1977 e 1987, por causas descoñecidas, deixou de crear novas pezas. Volvería a facelo en 1988, mais só teatro infantil ata 1989, data en que publica Azos de esguello (peza coa que gañou o Premio Álvaro Cunqueiro). De 1990 data a súa obra Unha macana de dote. En 2003 publicou o ensaio Xogo de máscaras. Escritos sobre teatro galego

Foi presidente da Asociación de Escritores en Lingua Galega e director das galerías de arte Torque e Citánia. Foi elixido membro da Real Academia Galega en marzo de 2005, e foi Arquiveiro-bibliotecario da institución entre 2010 e 2013. Foi profesor na Universidade de Santiago de Compostela até a súa xubilación.

Obra

Euloxio Rodríguez Ruibal é un dos dramaturgos máis frutíferos en lingua galega. Como acontece con outros autores da Nova Dramaturxia Galega (terminoloxía usada seguindo a Manuel F. Vieites e non a Manuel Lourenzo e Francisco Pillado), a súa obra está claramente marcada polo teatro épico do xermano Bertolt Brecht, utilizando igualmente o recurso do efecto de distanciamento, propio da dramática do alemán. Na obra de Ruibal, pois, como na do resto de autores do grupo Abrente, existe a expresa vontade de conectar co teatro das máis sobranceiras correntes da vangarda europea, sen descoidar a tradición galega. Por isto, achamos na dramática deste autor a influencia de escritores do país, como Alfonso Daniel Rodríguez Castelao e Eduardo Blanco Amor. Algunhas das obras obras de creación máis importantes de Euloxio R. Ruibal son as seguintes:

Teatro

• Zardigot (1973, publicada en 1974, Galaxia).
• O roubo do aparello (1973, traducida ao catalán por Jordi Coca co título de Un Invent Extraordinari).
• O cabodano (1975, publicada en 1976, Pico Sacro).
• A sonada e proveitosa enchenta do Marqués Ruschetino no derradeiro século da súa vida (1975, Pico Sacro).
• As falcatrúas do Marqués Patacón (versión libre do anónimo medieval La farce de Maître Pathelin).
• O cabodano. Cousas da morte. A sombra do bon cabaleiro (1977, Pico Sacro).
• Azos de esguello (1990, Xerais).^[1]
• Brinquemos ó teatro (1990, Xunta de Galicia). Traducido ao castelán no 1997 en Ediciones de la Torre como Jugamos a hacer teatro: recursos teatrales.^[2]
• Unha macana de dote (1990, Sotelo Blanco).
• Teatro mínimo (1991, Cadernos da Escola Dramática Galega).
• O Son da buguina (1999, Tris Tram).
• Minimalia. 20 pezas de teatro breve (2004 Universidade da Coruña).
• Namberguán: guión de cinema (2008, Laiovento).
• Labirinto da memoria: friso contemporáneo (2010, Toxosoutos).

Narrativa

• De corpo enteiro (1994, Xerais).
• A fonte de Ana Manana (1994, Contos do Castromil).
• Casarriba (2000, Espiral Maior).

Literatura infanto-xuvenil

• Teatro infantil (1988, Ediciós do Castro).
• A fantástica viaxe de Sabela (1992, Xerais).
• Teatro infantil e xuvenil (1992, Biblioteca 114, Editorial Compostela).

Ensaio

• Compostela na historia (2000, A Nosa Terra).
• Xogo de máscaras: escritos sobre teatro galego (2003, Espiral Maior).
• Do escénico e o fílmico: notas sobre a linguaxe teatral no cinema contemporáneo (2006, Real Academia Galega).
• Valle-Inclán e o teatro galego: a recepción da obra dramática de Valle-Inclán na dramaturxia galega (1916-1973) (2006, Tris Tram).
• Escena aperta. Escritos sobre teatro (2009, Laiovento).

Poesía

• Caderno de Ordes (2012, Toxosoutos).

Obras colectivas

• Homenaxe a Luís Seoane (1977).
• Polos camiños da literatura: escritores galegos do PEN (1993, Xunta de Galicia/PEN Clube).
• Tentativas sobre Dieste (1995, Sotelo Blanco).
• Unha liña no ceo (58 narradores galegos 1979-1996) (1996, Xerais).
• Maremia, O circo da medianoite, de Manuel Lourenzo e As actas escuras, de Roberto Vidal Bolaño (1997,AS-PG/A Nosa Terra).
• Poetas e narradores nas súas voces. Vol 2 (2006, Consello da Cultura Galega).

Destaca na obra de Ruibal un gran número de textos dramáticos de curta extensión.

Premios

• Premio Abrente de teatro en 1973, por Zardigot.
• Premio Abrente de teatro en 1975, por O cabodano.
• Gañador da primeira edición do Concurso de Teatro Infantil O Facho no 1974, por O roubo do espello.
• Premio Álvaro Cunqueiro no 1989, por Azos de esguello.
• Premio Valle-Inclán da Deputación de Pontevedra no 2005, por Valle-Inclán e o teatro galego: a recepción da obra dramática de Valle-Inclán na dramaturxia galega (1916-1973).
• A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) outorgoulle en 2024 o galardón O Escritor na súa Terra - Letra E.^[3]

Notas

Véxase tamén

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Euloxio R. Ruibal

Bibliografía

Ligazóns externas

• Entrevista de Literatura Galega do S.XX do alumnado do IES Manuel García Barros Arquivado 26 de febreiro de 2014 en Wayback Machine.