Ten artykuł dotyczy radzieckiej 12 Armii. Zobacz też: 12 Armia – inne armie z numerem 12.

12 Armia
12-я армия
Historia
Państwo	ZSRR
Sformowanie	24 września 1939
Rozformowanie	10 listopada 1943
Dowódcy
Pierwszy	komandarm Iwan Tiuleniew
Ostatni	generał major Aleksiej Daniłow
Działania zbrojne
II wojna światowa
Organizacja

Rodzaj sił zbrojnych	wojska lądowe
Podległość	Front Południowo-Zachodni

12 Armia (ros. 12-я армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej z okresu II wojny światowej.

Historia

Armia formowana trzykrotnie:

I formowanie – 24 września 1939 roku w Kijowskim Specjalnym Okręgu Wojskowym; rozformowanie dowództwa – 10 sierpnia 1941 roku,
II formowanie – 25 sierpnia 1941 roku na bazie 17 Korpusu Strzeleckiego w składzie Frontu Południowo-Zachodniego; rozformowana – 20 września 1942,
III formowanie – 20 kwietnia 1943 roku na bazie 5 Armii Pancernej w składzie Frontu Południowo-Zachodniego – rozformowana 10 listopada 1943.

Przygotowując się do wkroczenia na terytorium Polski we wrześniu 1939 roku, zajęła pozycje wyjściowe w rejonie Husiatyna, Kamieńca Podolskiego i Jarmolińców^[1].

Dowódcy armii

stopień	imię i nazwisko	okres pełnienia służby	kolejne stanowisko
komandarm	Iwan Tiuleniew	IX 1939
komkor/generał porucznik	Filipp Parusinow	X 1939 – 10 III 1941
generał major	Pawieł Poniedielin^[2]	11 III 1941 – 10 VIII 1941	jeniec od 7 VIII 1941
gen. mjr	Konstantin Korotiejew^[3]	od 16.10.1941

Skład 22 czerwca 1941 roku:

4 Brygada Artylerii Przeciwpancernej oraz 269, 274, 283 i 468 – korpuśne pułki artylerii, 37 pułk saperów, 20 i 30 samodzielny dywizjon artylerii przeciwlotniczej, 293 armijny batalion łączności, 10 Kamieniecko-podolski Rejon Umocniony, 11 Rejon Umocniony i 12 Mogilewsko-podolski Rejon Umocniony^[4]
13 Korpus Strzelecki
17 Korpus Strzelecki
16 Korpus Zmechanizowany^[5]

Michał Fiszer, Jerzy Gruszczyński: Operacja Barbarossa 1941. Hitlera uderza na ZSRR. Poznań: 2009. ISBN 978-83-261-0286-8.
Władimir Bieszanow: Pogrom pancerny 1941. Warszawa: Bellona, 2009. ISBN 978-83-1111-530-9.
Władimir Bieszanow: Czerwony blitzkrieg 1939-1940. Warszawa: Bellona, 2015. ISBN 978-83-1113-730-1.
Mikołaj Plikus (kier.): 50 lat Armii Radzieckiej. Mała kronika. Warszawa: 1968.
Sergiej Sztemienko: Sztab generalny w latach wojny. Warszawa: 1969.

Siły Zbrojne ZSRR w czasie II wojny światowej

Armie

Ogólnowojskowe	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70
Gwardyjskie	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Uderzeniowe	1 2 3 4 5
Samodzielna Armia Nadmorska

1 2 3 4 5 6 7
Gwardyjskie	1 2 3 4 5 6

Armie saperskie

Armie lotnicze

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 13 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 27 28 29 30 32 35 36 37 38 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 52 53 55 60 61 62 65 67 69 70 71 72 73 74 76 77 78 79 80 81 89 91 93 94 95 96 98 101 102 105 106 107 108 113 114 115 116 117 118 120 121 124 125 128 129 132 134
Gwardyjskie	4 9 12 26 28 29

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 45
Gwardyjskie	1 2 3 4 5 6 7 8 9

Korpusy
powietrznodesantowe

1 2 3 4 5
Gwardyjskie	8

Korpusy
kawalerii

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
Gwardyjskie	1 2 3 4 5 6 7

Korpusy
pancerne

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Gwardyjskie	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Kategorie