64 Armia

64-я армия

Historia
Państwo	ZSRR
Sformowanie	10 lipca 1942
Rozformowanie	1 maja 1943
Dowódcy
Pierwszy	gen. por. Wasilij Czujkow
Ostatni	gen. por. Michaił Szumiłow
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	Armia Czerwona
Podległość	Front Stalingradzki, Południowo-Wschodni, Doński i Woroneski

64 Armia (ros.  64-я армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej z okresu II wojny światowej.

Armia powstała 10 lipca 1942 r. na podstawie zarządzenia Naczelnego Dowództwa z 9 lipca 1942 r. na bazie 1 Armii Rezerwowej.

12 lipca 1942 roku armia została włączona do nowo utworzonego Frontu Stalingradzkiego. Wraz z początkiem strategicznej operacji obronnej Stalingradu jej wysunięte oddziały toczyły uparte walki z awangardą niemieckiej 6 Armii nad rzeką Cymła. Następnie zatrzymała ofensywę południowego zgrupowania przeciwnika na linii Surowikino – Ryczkowo, a potem na lewym brzegu Donu.

Na początku sierpnia 1942 r., W obliczu groźby przedostania się przez 4 armię pancerną wroga do Stalingradu od południowego zachodu, wojska armii zostały wycofane na zewnętrzne obwody obronne Stalingradu, gdzie kontynuowały walki obronne.

Od 7 sierpnia armia wchodziła w skład Frontu Południowo-Wschodniego, a od 28 września ponownie wchodziła w skład Frontu Stalingradzkiego. Pod koniec sierpnia odpierała ataki wroga na centrum ugrupowania frontu, a na początku września została skierowana na wewnętrzną linię obrony Stalingradu i utworzyła linię obronną na linii Staro-Dubowka – Elchi – Iwanowka, gdzie toczyła zaciekłe walki do 12 września, po czym broniła południowo-zachodnich przedmieść i południowej części Stalingradu. Po rozbiciu obrony Frontu Południowo-Wschodniego i wycofaniu jego wojska za Wołgę, armia pozostała na prawym brzegu Wołgi i broniła obszaru na południe i południowy zachód od Stalingradu.

Gdy wojska radzieckie przeszły do kontrofensywy 19 listopada 1942 roku, armia posuwała się w ramach głównej grupy uderzeniowej Frontu Stalingradzkiego w kierunku Sowiecka, Kałacza. 23 listopada dotarła do rzeki Czerwlenaja, a następnie walczyła przeciwko otoczonym w Stalingradzie wojskom niemieckim.

W dniu 1 stycznia 1943 roku weszła w skład Frontu Dońskiego i wzięła udział w likwidacji okrążonej grupy wojsk niemieckich pod Stalingradem.

Po zakończeniu likwidacji wojsk niemieckich w Stalingradzie, od 6 lutego 1943 r., armia wchodziła w skład grupy armijnej gen. por. Trubnikowa, która znajdowała się w odwodzie Naczelnego Dowództwa.

W dniu 1 marca 1943 armia weszła w skład Frontu Woroneskiego i zajęła pozycje obronne wzdłuż rzeki Doniec w rejonie miasta Biełgorod. Toczyła tam walki obronne.

W dniu 1 maja 1943 roku armia za zasługi w bitwie stalingradzkiej została przemianowana w 7 Gwardyjską Armię.

• gen. por. Wasilij Czujkow (10 lipca 1942 – 4 sierpnia 1942)
• gen. por. Michaił Szumiłow (4 sierpnia 1942 – 1 maja 1943)

• 29 Dywizja Strzelecka
• 112 Dywizja Strzelecka
• 204 Dywizja Strzelecka
• 208 Dywizja Strzelecka
• 214 Dywizja Strzelecka
• 229 Dywizja Strzelecka
• 121 Brygada Pancerna
• 137 Brygada Pancerna

• 36 Gwardyjska Dywizja Strzelecka
• 29 Dywizja Strzelecka
• 38 Dywizja Strzelecka
• 126 Dywizja Strzelecka
• 138 Dywizja Strzelecka
• 157 Dywizja Strzelecka
• 204 Dywizja Strzelecka
• 208 Dywizja Strzelecka
• 13 Korpus Pancerny

• 36 Gwardyjska Dywizja Strzelecka
• 29 Dywizja Strzelecka
• 126 Dywizja Strzelecka
• 138 Dywizja Strzelecka
• 157 Dywizja Strzelecka
• 204 Dywizja Strzelecka
• 422 Dywizja Strzelecka
• 13 Korpus Pancerny

• 7 Korpus Strzelecki
• 36 Gwardyjska Dywizja Strzelecka
• 29 Dywizja Strzelecka
• 38 Dywizja Strzelecka
• 126 Dywizja Strzelecka
• 157 Dywizja Strzelecka
• 204 Dywizja Strzelecka
• 56 Brygada Pancerna
• 90 Brygada Pancerna

• 7 Korpus Strzelecki
• 29 Dywizja Strzelecka
• 38 Dywizja Strzelecka
• 157 Dywizja Strzelecka
• 204 Dywizja Strzelecka
• 56 Brygada Pancerna
• 235 Brygada Pancerna
• 38 Brygada Zmechanizowana

• 7 Korpus Strzelecki
• 36 Gwardyjska Dywizja Strzelecka
• 29 Dywizja Strzelecka
• 157 Dywizja Strzelecka
• 169 Dywizja Strzelecka
• 204 Dywizja Strzelecka
• 96 Brygada Pancerna
• 38 Brygada Zmechanizowana

• 7 Korpus Strzelecki
• 15 Gwardyjska Dywizja Strzelecka
• 36 Gwardyjska Dywizja Strzelecka
• 29 Dywizja Strzelecka
• 38 Dywizja Strzelecka
• 204 Dywizja Strzelecka
• 422 Dywizja Strzelecka
• 19 Dywizja Artylerii Ciężkiej
• 90 Brygada Pancerna
• 254 Brygada Pancerna
• 38 Brygada Zmechanizowana

• 15 Gwardyjska Dywizja Strzelecka
• 36 Gwardyjska Dywizja Strzelecka
• 29 Dywizja Strzelecka
• 38 Dywizja Strzelecka
• 204 Dywizja Strzelecka
• 422 Dywizja Strzelecka
• 27 Gwardyjska Brygada Pancerna
• 7 Gwardyjska Brygada Zmechanizowana

• 15 Gwardyjska Dywizja Strzelecka
• 36 Gwardyjska Dywizja Strzelecka
• 72 Gwardyjska Dywizja Strzelecka
• 73 Gwardyjska Dywizja Strzelecka
• 78 Gwardyjska Dywizja Strzelecka
• 81 Gwardyjska Dywizja Strzelecka
• 213 Dywizja Strzelecka
• 7 Gwardyjska Brygada Zmechanizowana
• 27 Gwardyjska Brygada Pancerna
• 201 Brygada Pancerna

• Praca zbiorowa pod red. gen. por. M. M. Kirjana: Велкая Отечественная война 1941-1945: словарь-справочник. Moskwa: Издательство политической литературы Политиэдат, 1985, s. 312. (ros.).
• 64-я армия. Память Воронежский государственный университет. [dostęp 2021-02-22]. (ros.).